Page 26 - Kiến Trúc Kỳ Diệu

khi máy hơi nước đổ chất lỏng vào trong ang, pittong sẽ dâng lên; nếu mở van cho
nước ra ngoài thì pittong sẽ hạ xuống. Nhưng việc sử dụng máy hơi nước, do thiết
bị quá nặng, thao tác sẽ không được linh hoạt, hơn nữa sử dụng thang máy thủy
áp để vận chuyển đổ vật thì độ lên xuống sẽ rất có hạn.

Cho đến năm 1850, một người Mỹ có tên là Waterman đã làm một cuộc cải
tiến mới đối với thang máy. Anh ta không sử dụng máy áp thủy lực mà dùng cẩn
trục để thay thế nó. Một đầu của cần trục gắn vào bệ lên xuống, đẩu kia quấn
quanh trục lăn hình trụ trên cần trục. Khi cần trục khởi động thì trục lăn sẽ

chuyển động xoay tròn theo một hướng nào đó, dây thừng sẽ đưa thang máy đi
lên, cần trục sẽ chuyển động theo hướng ngược lại, dây thừng nhả ra, bệ lên
xuống sẽ hạ xuống. Đầu tiên, Waterman lắp đặt thang máy có cần trục này tại nhà
kho Manhattan ở New York dùng để vận chuyển đổ vật, loại thang máy đơn giản
này chính là hình thức ban đầu của thang máy tự động trong thời Id hiện đại hóa
ngày nay.

Thang máy an toàn ra đời

Phát minh thang máy có cần trục của Waterman tuy có tiến bộ lớn so với
trước đây, nhưng cũng có một nhược điểm rất lớn, đó chính là tính không an toàn,
ngộ nhỡ dây thừng đột nhiên bị đứt thì người và vật trên thang máy từ độ cao
mấy chục mét như thế, chẳng phải sẽ vô cùng nguy hiểm sao? Vì vậy con người
vẫn chưa dám sử dụng loại thang máy này. Để có thể đưa loại thang máy này
thâm nhập thị trường, được mọi người tin tưởng sử dụng thì nhất định phải nâng
cao tính an toàn của nó.

Năm 1852, một vị kiến trúc sư ở New York Mỹ tên là Otis đã tạo nên một
bước tiến lớn đối với chiếc máy cẩu của Waterman, phát minh ra chiếc thang máy
an toàn đầu tiên trên thế giới. Otis đã lắp đặt hai trục dẫn lên thang máy trong quá

trình nó lên xuống làm cho thang máy chuyển động chắc chắn trên hai trục, đổng
thời ông còn lắp lên thang máy một thiết bị bảo hiểm, làm cho dây thừng có thể
gắn được với hai móng vuốt kim loại và một lò xo, khi dây thừng không may bị
đứt, không còn độ co giãn, thì lò xo sẽ lập tức làm cho móng vuốt kim loại giãn ra,
không làm cho thang máy bị rơi xuống.

26