Page 126 - Hướng Dẫn Thi THPT Quốc Gia Môn Văn

2.3. Nghi ludn ve tdc pham kich " '
Kich la mot trong ba phuong thiic co ban ciia van hoc (tir sir, tru tjnh, kich). Tac
pham kich dugc xay dimg tren co so mau thuan, xung dot giura cac lire lugng, cac gia tri.
Khac vai tieu thuySt, tac pham kich tap trung dien ta mau thuin da phat trien den dp nao
do va ngay cang cang thang. Cot truyen va hanh dong kjch thuong thong nhat, tap trung
ve khong gian, thai gian vai nhung sir kien, tinh tiet lien doi vdd nhau mot each chat che,
tit yku va tu nhien. Thong thuong, cot truyen kjch dugc dien bien theo cac buae: ma dau
(khai doan) - phat trien - dinh diem (cao trao) - giai quyet (ma niit).
Ve xung dot, trong tac pham kjch co hai loai: xung dot ben ngoai (nhan vat vai ho^n
canh, nhan vat vai cac nhan vat khac), xung dot ben trong (nhan vat tu suy ngam, tu day
dut trong trang thai cang thang). Tuong ling vai dieu do, trong tac pham kjch co ngon
ngu doi thoai va ngon ngu doc thoai.
Phan tich tac pham kjch chii yeu la phan tich hanh dong va ngon ngir nhan vat vi do
la hai yeu to ea ban cua loai hinh van hoc nay. Trong kich khong co ngon ngir tran thuat,
ke chuyen, hau nhu rat ft ngon ngu mieu ta (neu co thi chi doi lai chti giai, dinh huong
cua tac gia). Qua hanh dong va ngon ngu cua nhan vat m^ xung dot kich dugc hinh thanh,
phat trien va U'nh each, so phan nhan vat dugc bpc 16.
a) Nam bat dung tinh huong kich, xung dot Icich va phan tich duac qua trinh phat
trien cua no
Tu xung dot kich va qua tiinh phat trien ciia no, tir each giai quyet xung dot ay ma
nha viet kich gui gam chu de cua tac pham. Day la yeu to co sa, cot loi cua tac pham
kich. Vi the, khi phan tich mot tac pham kich, can tra lai diing cac cau hoi: ., .
- Va kich co nhung xung dot nao? Xung dot trung tam la gi?

- Xung dot kich dugc hinh thanh, khoi nguon tir dau?
- Cac buae phdt trien ciia xung dot kich qua cac hoi, cac canh dien ra nhu the n^o?
Khong gian, thai gian ciia e^e buae phat trien Sy?
- Dau 1^ cao tr^o (dinh diem) ciia va kich? Tdc gia giai quyet xung dot ay (ma nut)
ra sao? Tir su giai quyet nay toat len nhirng y nghia, gia tri gi?
Vi du: d va Hon Truonig Ba, da hang thit, Luu Quang Vii tap trung dien ta bi kich
ciia eon nguai khi rod vao tinh trang "ben trong mot dang, ben ngoai mot neo", tinh trang
xung dot giira H6n vai Xac de neu len quan niem ve moi quan he giira su song va cai
chit. H6n h\k\x tugng cho dai s6ng tam h6n thanh cao, nhirng gia tri tinh than dep de. Xac
bieu tugng cho loi song huong thu tran tuc, nhiing nhu cau ban nang a con nguai. Xung
dot kich bat dau tir khi Truang Ba de tiep tuc dugc song danh nhap hon vao than xac tho
lo, kenh cang ciia anh hang thit... Tir day, khong the cuang dugc, Truang Ba dan doi
khac, tiem nhiem nhixng thoi x§u ciia anh hang thit... Dau con hinh anh nguai chong,
nguai cha day tinh thuong, trach nhiem, nguai ong hien tir, kheo leo. Dau con hinh anh
nguai lam vuon can cii. Dau con nhirng nuac ea tri tue, cao thugng... Hon Truang Ba bi
mgi nguai nga vuc roi xa lanh. Chinh Hon Truang Ba ciing ngay mot tham thia tinh canh
tra treu cua minh, tu sg, tir chan minh...

125