Page 125 - Hướng Dẫn Thi THPT Quốc Gia Môn Văn
P. 125
phong each. Khong ft nguai diing chii "da thanh" khi noi ve lai vaii Nam Cao ma chua
thuc hieu diing khai niem nay. Chua han la da thanh khi trong mot doan van ma bao
gom nhieu giong dieu theo kieu phep cong cac so hang. Chi liic nao trong ban than lai
ciia nguai nay, nhan vat nay c6 lai cua nguai khac, nhan vat khac, chi liic nko nhan vat
doc thoai noi tam trong tam the huang tai nguai khac, d6i thoai vai nguai khac hoac
doi thoai ma nhu tu soi chieu, tu tro chuyen vai chinh minh thi mai c6 giong dieu da
thanh. Chang han, doan ma dau truyen ngan Chi Pheo hay doan nhan vat Ho tu cam
nhan, xi va minh la mot ke khon nan, bSt luang trong nghe van {Dai thica)... 0 nhung
doan nay, lai nguai tran thuat (tac gia) va lai nhan vat trong sir doi choi vai chinh minh,
doi thoai vai nguai doi khong the tach rod. Nam Cao thuang rat tu nhien trao quyen
tran thuat cho nhan vat va nguai doc van ong cung dugc tu nhien hoa vao, s6ng trong
dong y thuc ay.
> Viec to chiic diem nhin tran thuat nhu tren tat yeu lien quan vai lai van, giong dieu
cua tac pham. Moi nhan vat, su kien, chi tiet, hinh anh... trong tac pham van xuoi deu
dugc dien ta bang lai van, bang giong dieu. Lai van khong bao gia la mot cong cu trung
lap, v6 sac thai. Nhieu nam truac day, trong tu duy ciia khong it nguai, van xuoi va tha ca
dugc tach xa ve hai phi'a. Co le do nhan manh tinh chii quan ciia tha tru tinh ma trong sy
tach bach ay nguai ta chua chu y diing mire d6n y^u t6 giong dieu cua lai van. NSu nhu
nha tha "c6 quyen" bgc Ig true tiep thai do, xiic cam nhan thi nguai vi^t van xuoi
cung kho the giau cai nhin, tinh cam cua minh qua giong dieu tac pham. Bai th^, lai
van la mot can cir tin cay de chting ta nhan ra cho dijrng, nhan ra y d6 ciia nha van khi
xay dung tae pham. Khi vilt Rimg xa nii, Nguyen Trung Thanh da khong dong vai
nguai ke chuyen de dung lai lich su bi hung ciia lang X6 Man. Neu lam th^, giira nguai
ke va cau chuyen dugc ke se c6 mot khoang each. Nha van da trao quyen kk cho nhan
vat cu Met - mot gia l^ng, mot nguW trong eugc. Cu Met 1^ nguai tung chung kiln bao
bien eo trgng dai cua lang X6 Man, la nguai phat dong, to chiie eugc khai nghia bat
khuat dau tien ciia l^ng. Han nira, chinh cu 1^ nguai true ti8p trung tri thSng Due ^c on.
Co the xem cu Met nhu mot pho su s6ng ciia lang X6 Man, \h cay x^ nu c6 thu viing
chai cua dat rung Tay Nguyen. Cu nhu chiec gach n6i giira truyen thdng b§t khuat tu
ngan xua vai hien tai dau thuang, hiing trang. Chi con nguai nhu thi mai dii uy tin, uy
quyen dung lai lich su que huang va ran day con chdu. D6ng thai, gigng noi ciia eu con
tram am, vang vgng nhu tieng noi cua ntii rung. Viec chgn cu Met lam nhan vat nguai
ke chuyen da tao nen gigng dieu sii thi trang trgng, thieng lieng dac biet cho thien
truyen. Trong nhieu truyen ngan dac sac cua Nguyin Minh Chau a thai ki d6i mai nhu
Bii-c tranh, Ben que cung c6 sir dich chuyen, kit hgp Hnh boat cac dilm nhin, gigng
dieu tran thuat. d nhirng tac pham nay, tu diem nhin tran thuat khach quan, nh^ van
thuang dich chuyen tu nhien sang tran thuat bSng quan diem nhan vat cimg dgc thoai
ngi tam. Nhung doan van nhu the thuang c6 gigng dieu tu v§n, tu soi xet hoac an nan,
tu cam thuang. Nha the, tac pham tra nen tham iram vai ehilu sau trilt li, c6 kha nang
lay thiic ban doe.
124