Page 60 - Di Tích Lịch Sử

chi bộ nông thôn đầu tiên được thành lập ngày 10/10/1948 có trụ sở đóng tại nhà ông
Tài thôn Soi Lần xã Cam Đường, đồng chí Tô Vũ đảm nhiệm chức bí thư chi bộ. Chi
bộ Cam Đường ra đời là một thắng lợi hết sức to lớn của Đảng ta, làm thức tỉnh mọi
tầng lớp nhân dân hướng theo cách mạng.
Tháng 10/1948, Trung ương phái đoàn cán bộ lên Cam Đường, Lào Cai để kiểm
tra lại phong trào, Hnh uỷ Lào Cai quyết định lấy địa điểm thuộc thung lũng Làng Dạ
1 xã Cam Đường là trung tâm căn cứ cách mạng, bởi vì nơi đây có địa hình khá thuận
lợi cho việc xây dựng và phát triển Khu Căn cứ.
Trong những ngày tháng mới được thành lập, Tỉnh uỷ đã để ra nhiều hình thức
đấu tranh phong phú, đó là phát động chiến tranh du kích giải phóng từng vùng. Với
hình thức đấu tranh kết hợp chính trị, đấu tranh vũ trang đã tạo ra một không khí
cách mạng sôi động thu hút nhiểu quẩn chúng tham gia đi theo cách mạng. Trong Hội
nghị mở rộng của Tỉnh uỷ họp tại Soi Lần vê' việc thành lập chi bộ và lập khu căn cứ,
ngoài thành phẩn đại biểu của các xã, Hội nghị còn triệu tập đông đủ cán bộ, quấn
chúng giác ngộ và tham gia cách mạng. Nêu rõ mục đích của việc thành lập Khu Căn
cứ là để đoàn kết toàn dân đứng lên làm cách mạng, đánh đuổi thực dân và bè lũ tay
sai, giải phóng dân tộc thoát khỏi kiếp nô lệ và bóc lột. Sự kiện thành lập Chi bộ và
Khu Căn cứ đã làm cho cán bộ, đồng bào các dân tộc trong khu nói riêng và toàn tỉnh
nói chung thêm tin tưởng vào sự nghiệp cách mạng, cuộc kháng chiến toàn dân nhất
định thắng lợi. Tại đầy đã thành lập một trung đội du kích tại chỗ. Mỗi xã có từ 1 đến 2
tiểu đội. Đầu tháng 12/1948, công tác chuẩn bị cho cuộc đấu tranh vũ trang của quần
chúng đang được gấp rút tiến hành thì địch phát hiện, tổ chức vây bắt cán bộ nhưng
không thành, chúng bắt một số dân trong đó có đổng chí Hoàng Sào. Địch dùng mọi
thủ đoạn dụ dỗ mua chuộc và dùng nhiểu cực hình tra tấn nhưng đồng chí vẫn giữ
một lòng trung thành với Đảng với cách mạng. Trước tình hình đó, quân và dân Cam
Đường để nghị tỉnh cho địa phương thực hiện khởi nghĩa vũ trang toàn dân và đã đi
đến thắng lợi.
Ngày 16/12/1948, đơn vị vũ trang và du kích Cam Đường đánh tan 70 tên địch từ
Bến Đền vê' Lào Cai.
Ngày 19/12, ta phục kích đánh địch ở Khe Tôm diệt 10 tên, bắt sống 1 tướng và
thu được nhiểu súng đạn.
Sáng ngày 13/1/1949, địch mở trận càn có quy mô lớn vào căn cứ Cam Đường,
quân ta sau 20 phút chiến đấu đã tiêu diệt được 5 tên Pháp, 15 tên khố đỏ bị thương,
địch bị thất bại và tháo chạy... Cuộc phát động đấu tranh vũ trang ở Cam Đường nổ ra
thắng lợi; các điểm như Xuân Giao, Gia Phú cũng phát triển không ngừng và đã hình
thành một khu du kích rộng lớn. Trong thời gian vừa xây dựng căn cứ vừa vũ trang
chiến đấu, quân và dân Khu Căn cứ đã chủ động đánh hàng trăm trận phá nhiêu đồn
bốt của địch giải phóng nhiểu vùng đất đai rộng lớn, ta luôn chủ động càn quét tấn
công địch đứng lên giành thắng lợi tiến tới giải phóng Lào Cai.
Khu Căn cứ cách mạng Cam Đường ra đời trong thời kì hết sức khó khăn của
cuộc kháng chiến chống Pháp giai đoạn (1948 - 1950). Ngoài những giá trị về mặt

Một 5ố &i tícll lịctl sử - VÃH VioÁ Việt N a w
c 61 >