Page 547 - Di Tích Lịch Sử

đã nhiều lần được sư sãi, phật tử trùng tu, tôn tạo, đem lại diện mạo khang trang
cho ngôi chùa. Quần thể kiến trúc chùa Kos Thum có 9 công trình gổm: Chính
điện, Phước xá, Tăng xá, Trường học giáo lí, Nhà bếp, Tháp, Nhà ghe ngo, Miếu
ông Tà, Miếu Bà Đen được bố trí theo hình chữ u. Chùa Kos Thum hiện có vài
chục pho tượng lớn nhỏ bằng chất liệu thạch cao và xi măng mô phỏng sinh động
sự hoá thân của Phật Thích Ca trong kiếp tu hành. Đáng chú ý là pho tượng Phật
đắc đạo lớn nhất được đặt ở vị trí chính giữa, trên bậc cao nhất của phật điện.
Tượng Phật đắc đạo được mô phỏng trong tư thế ngồi xếp bằng trên bệ, gương
mặt thanh tịnh, mắt nhìn thẳng, tai dài gần chấm vai, ngực nở, bụng thon, áo cà
sa màu vàng vắt qua vai trái, vai phải để trần... tượng trưng cho trí tuệ, quyển lực
và sự vĩnh hằng cao cả. Kiếp tu hành khổ ải để trở thành Phật của Đức Phật Thích
Ca còn được mô phỏng qua nhiều bức tranh vẽ trang trí trên các bức tường trong
chính điện và Sala. Trong chùa có 7 ngôi tháp được thiết kế theo kiến trúc chùa
Khmer truyền thống.
Trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, chùa Kos Thum là căn cứ
cách mạng vững chắc, nuôi giấu cán bộ cách mạng hoạt động, không ngừng cung cấp,
đóng góp cho cách mạng cả người lẫn của cải vật chất.
Theo lịch sử Đảng bộ Ninh Thạnh Lợi, trong những năm đẩu của kháng chiến
chống Pháp, chùa được Uỷ ban kháng chiến Nam Bộ chọn làm địa điểm đặt Trung
tâm huấn luyện quân sự Nguyễn Văn Tố. Thời gian này, chùa liên tục bị máy bay Pháp
dội bom bắn phá làm thiệt hại hơn 80% cơ sở vật chất, nhiều sư sãi chết và bị thương.
Nhưng với lòng quyết tâm cao, Đại đức Dư Hương (trụ trì chùa Kos Thum từ năm
1940 đến năm 1972) cùng sư sãi và người dân trong vùng đã góp công, góp của tu sửa
chùa. Sau đó, chùa được chọn làm nơi tổ chức thành lập chính phủ cách mạng lâm
thời Campuchia.
Sau năm 1954, Đảng rút vào chùa hoạt động bí mật, lấy chùa làm Trung tâm đấu
tranh chính trị. Tháng 10/1956, chính quyền Ngô Đình Diệm đưa một sư đoàn hành
quân vào xã Ninh Thạnh Lợi, bắt hơn 100 người tình nghi thuộc giáo phái Hoà Hảo.
Đại đức Dư Hương cùng sư sãi kịch liệt phản đối tại chỗ, buộc chúng phải thả hết
người. Giữa tháng 4/1962, sư đoàn 21 ngụy cho quân bao vây chùa Kos Thum, giết
chết 2 người, bắt đi 62 người, trong đó có nhiều cán bộ kháng chiến. Đại đức Dư
Hương lại cùng sư sãi và nhân dân sau gần hai tháng kiên quyết, bển bỉ đấu tranh, từ
quận Phước Long lên cơ quan đẩu não Vùng IV chiến thuật (đặt tại Cấn Thơ), đưa 62
người bị bắt trở về an toàn.
Mặc dù bị nhiểu đồn bốt địch bao vầy, chùa Kos Thum vẫn là nơi hoạt động an
toàn của cán bộ cách mạng. Để bảo vệ lực lượng cách mạng, chùa đã xây nhiểu hầm bí
mật để nuôi giấu, bảo vệ cán bộ, bảo đảm cho cán bộ tới lui khi có biến động. Người ta
gọi đó là những căn hẩm “Diệt ác phá kềm”, “hầm Huỳnh Cương” (ồng Huỳnh Cương,
nguyên Phó chủ tịch Quốc hội khóa VII, đã từng hoạt động tại vùng này, khi ẫy ông là
Uỷ viên ưỷ ban Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam). Nhiều chiến sĩ bị
thương đã được đưa đến đây để chăm sóc và cứu chữa rất tận tình.

Một tố t>i ticVt lỊcVt si< - VẲM VioÁ Việt Níkni
( 556 >