Page 444 - Di Tích Lịch Sử

Ngày 15/5/1959, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh quyết định thành
lập đoàn vận tải chiến lược Bắc - Nam (Đoàn 559). Ngay sau đó, tuyến đường bộ trên
dãy núi Trường Sơn gấp rút được khai phá. Tuy vậy, con đường Trường Sơn chỉ mới
thông từ Bắc vĩ tuyến 17 đến Bắc Tầy Nguyên. Còn đoạn từ Nam Tây Nguyên đến
Đông Nam Bộ vẫn còn bị chia cắt. Mỹ - Diệm coi đây là vùng bất khả xâm phạm của
chúng. Để sự chi viện của miền Bắc thông suốt đến chiến trưòng Nam Bộ và cực Nam
Trung Bộ (gọi tắt là B2) thì việc mở thông đoạn đường này là một yêu cầu cấp bách.
Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn đã nói: “Muốn đánh thắng giặc Mỹ, nhất thiết phải mở được
hành lang ở đoạn này”.
Do đó, theo chủ trương của Đảng, ngày 25/5/1959, Bộ Quốc phòng và Ban Thống
nhất Trung ương tổ chức đoàn vũ trang đặc biệt với phiên hiệu là đoàn B90, gồm 25
đổng chí đã từng hoạt động và chiến đấu trên các chiến trường Đông Nam Bộ, Nam
Tây Nguyên, Đông Bắc Campuchia. Đoàn B90 do đồng chí Trần Quang Sang làm
trưởng đoàn, các đồng chí Phùng Đình Ấm và Phạm Văn Lạc làm phó đoàn. Đoàn đã
bí mật vể chiến trường miền Nam cùng với Đảng bộ Đắk Lắk xây dựng cơ sở, xóa vùng
trắng của địch, xoi mở đoạn cuối của đường Trường Sơn, khai thông tuyến hành lang
chiến lược huyết mạch từ Nam Tầy Nguyên đến Đông Nam Bộ. Trải qua gần 1 năm
gian khổ, khắc phục mọi trở ngại vể chiến trường mới lạ, chưa có cơ sở, cán bộ, chiến
sĩ luôn trong tình trạng “đói cơm lạt muối”, kiên trì bám trụ từng buôn làng, xây dựng
từng cơ sở, từng bước mở rộng vùng và soi đường vê' Nam Bộ.
Trong khi đó, phối hợp với nhiệm vụ soi đường ở Nam Tây Nguyên, giữa năm
1960, Xứ uỷ Nam Bộ mà trực tiếp là Khu uỷ Miển Đông Nam Bộ đã thành lập đội vũ
trang tuyên truyền (phiên hiệu C200) làm nhiệm vụ soi đường bắt liên lạc và tìm cách
móc ráp với đoàn B90 đang làm nhiệm vụ tại phía nam tỉnh Quảng Đức. Đến ngày
30/10/1960, cánh phía đông của đoàn B90 đã nối được liên lạc với đoàn C200 ở bờ
sông Đắk R’Tih thuộc tỉnh Quảng Đức (nay là tỉnh Đắk Nông).
Ngày 4/11/1960, vào lúc 20 giờ, cánh phía tây đoàn B90 tiếp tục móc được liên lạc
với đoàn vũ trang tỉnh Phước Long (đoàn C271) tại chân trụ cây số 4, đường 14 kéo
dài (đoạn Đắk Song vào Gia Nghĩa, nay thuộc thôn 8, xã Nam Bình, huyện Đắk Song,
tỉnh Đắk Nông). Sau sự kiện này, tuyến Đường Hổ Chí Minh đoạn Nam Tây Nguyên
đến Đông Nam Bộ được khai thông, chấm dứt thời kì chiến trường bị chia cắt, nối
liến Nam Tầy Nguyên và Đông Nam Bộ, mở ra một vùng rộng lớn, trở thành căn cứ
địa kháng chiến, góp phần đưa cách mạng miền Nam nói chung, Nam Trung Bộ và
cực Nam Trung Bộ nói riêng chuyển sang giai đoạn mới. Thông qua con đường này,
hàng vạn con em Nam Bộ, cực Nam Trung Bộ vê' lại chiến trường; hàng vạn cán bộ,
chiến sĩ; hàng vạn tấn vũ khí, vật chất, lương thực... của miên Bắc được chi viện cho
chiến trường B2, góp phần đánh thắng Mỹ ngụy, giải phóng miền Nam, thống nhất
nước nhà.
Nhấn mạnh ý nghĩa của việc khai thông con đường này, Đại tướng Lê Đức Anh,
nguyên Chủ tịch nước phát biểu tại “Hội thảo khoa học vê' đường Hô Chí Minh đoạn
Kam Tây Nguyên đến Đông Nam Bộ” có nói: “Các đoàn soi mở đường đã mở thông

Một »ả w tìcli lịcVi sừ - vĂti VioÁ V i|t NAtn