Page 436 - Di Tích Lịch Sử

vị vua Chăm ừị vì vào cuối tìiế kỉ XIII, cũng như những dấu tích vật chất quanh Yang Prong
chứng tỏ đây vốn là một khu thành trì dinh thự xtía của người Chăm ở Tầy Nguyên.
Theo người dân địa phương, xét về kiến trúc, địa hình và quan điểm xây dựng của
người Chăm, thì tháp Yang Prong có rất nhiều chi tiết huyển bí chưa thể lí giải. Thứ nhất,
tháp có một cửa chmh nhìn về phía đông, ba mặt tháp còn lại đểu là cửa giả, chắc để trang
trí. Tháp cao khoảng 9m, phẩn đế cao Im, mỗi cạnh dài khoảng 5m, phần thán tháp là một
khối trụ vuông cao chừng 4m; nển tháp làm bằng những phiến đá xarửi mài lứiẵn với nhiều
kích cỡ; chóp tháp được tạo thành bởi các lớp gạch xếp chồng lên nhau thu nhỏ dần, thon
dấn lại như củ hành - khác hẳn với các kiến trúc Chăm thường thấy.
Thứ hai, tháp nằm chìm lấp dưới những tán cổ thụ của rừng già Ea Súp và bên dòng
sông Ea H’Leo hiển hoà. Đây được xem là điểm khác thường trong việc chọn vị trí xây tháp
của người Chăm bởi thông thường, các tháp đểu được xây dựng trên đổi cao, thoáng đãng,
không bị che khuất tầm nhìn.
Thứ ba, tháp Yang Prong chắc chắn là một công trmh còn dang dở, bởi lẽ khi xây dựng
tháp, đổng bào Chăm không bao giờ xây một cái mà thường là một quẩn thể.
Tuy nhiên, giống như những ngôi tháp Chăm khác, tháp Yang Prong được xây bằng vật
liệu truyển thống là gạch nung và dùng chất kết dinh đặc biệt mà người Chăm cổ vẫn dùng;
vì thế không hề có dấu vết của những mạch vữa.
Từ xa nhìn lại, tháp Yang Prong huyền bí được khu rừng cổ thụ bao bọc, những tán cây xòe
rộng che mát cả di tích. Cảm giác đẩu tiên của nhiều người đến đây là ngọn tháp có vị trí tuyệt
đẹp, khung cảnh hoang sơ, thiên nhiên vẫn còn nguyên không như lứiững ngôi tháp Chăm ở
các tỉnh khác. Tháp Yang Prong được phát hiện vào những năm đầu thế kỉ XX bởi nhà dân tộc
học người Pháp tên Henri Maitre. Nhà khoa học này đã khảo tả vể xây dựng tháp trong cuốn
sách Les Ịungles Moi tương đối chi tiết. Căn cứ vào chất liệu, kiến trúc và đặc biệt là những dòng
kí tự cổ, các nhà khoa học đều khẳng định tháp được xây dựng vào khoảng cuối thế kỉ XIII, thời
kì phát triển cực thịnh của người Chăm ừên Tầy Nguyên, cách nay hơn 700 năm.
Tháp thờ thần Siva dưới dạng Mukhalinga (VỊ thẩn vĩ đại - một trong những tên hiệu
của thẩn Siva). Trước kia, trong tháp có thờ một bộ Linga - Yoni bằng đá để cầu mong thần
phù trợ cho hằng năm mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt, muôn loài sinh sôi nảy nở.
Trải bao thăng trầm của lịch sử, bộ Linga đó đã bị mất, trong tháp giờ có một ban thờ chính
và ba ban thờ nhỏ, đây là rửiững ban thờ do người đời sau lập nên.
Ngày 3/8/1991, tháp Chăm Yang Prong đã được Bộ Vãn hoá - Thông tin công nhận là
Di tích Lịch sử Wn hoá theo Quyết định số 1371 VH/QĐ.
Đến thăm di tích này, du khách còn có thể ghé thăm các vườn quốc gia lớn của Việt Nam tại
Tầy Nguyên như Vườn quốc gia Yok Đôn - một trong những khu rừr^ đậc dụng lớn nhất Việt Nam
nằm ở huyện Ea Súp; thăm khu du lịch smh thái Buôn Đôn; chiêm ngưỡng hổ Ea Súp Thượr^ với
dung tích chứa lên đến 150 triệu m^; thăm công trình thủy lợi Ea Súp Thượng và Ea Súp Hạ; tìm hiểu
cuộc sống, phong tục tập quán của nhân dân địa phươr^ nơi đây, đậc biệt là sự có mặt của đồr^ bào
các dân tộc thiểu số miển Bắc như íTmông, Tày... di cư vào đây, điển hình như xã Cư ỈCBang gồm
100% cư dân là người Tày... Du lịch đến Ea Súp sẽ là chuyến du lịch hấp dẫn, đa dạng, phong
phú đối với bất cứ khách du lịch trong và ngoài nước nào khi đến với mảnh đất độc đáo này.

Một fố í)i tícti lỊcti sử - VẰM VtoÁ Việt Nikm
C 443 )