Page 35 - Di Tích Lịch Sử

Bu Hôm. Khoảng giữa hổ u Va và đổi Pom Lót có một bãi đất phẳng, rất rộng, đó
là nơi tụ họp, tế lễ, hội hè...
Xung quanh bãi phẳng bên sườn đổi người ta xây dựng các bậc cao thấp khác
nhau, dành cho các thủ lĩnh, già bản, những người có uy tín khác ngồi dự hội. Rải rác
trong thành, quanh các chân núi, ven các con sông là những bản làng của người Lự.
Theo Hưng Hoá kỉ lược, tương truyển trong thành có ba vạn dân đinh, ba vạn cối giã
gạo bằng sức nước, nên nó được gọi là thành Tam Vạn (theo tiếng Thái là Sam Mứn).
Rải rác phía ngoài thành là bản làng của người Lự, người Thái. Xa hơn nữa là bàn làng
của người Mảng, người Cống, người Hà Nhì, người Kháng...
Qua 19 đời, các thủ lĩnh người Lự chiếm cứ Mường Thanh, Tam Vạn đã trở thành
trung tầm kinh tế, văn hoá, chính trị, dinh lũy kiên cường của Tây Bắc và được đặt
dưới sự quản lí trực tiếp của chính quyển phong kiến Trung ương. Mãi cho tới thế kỉ
XVIII, dưới thời vua Bảo Thái, kẻ thù từ phía nam Trung Quốc (giặc Phẻ) tràn sang
chiếm mất thành Tam Vạn. Hoàng Công Chất được triều đình Trung ương giao phó
trọng trách cầm quân đi giải phóng Mường Thanh, giành lại thành Tam Vạn.
Để ghi nhớ công lao của Hoàng Công Chất, nhân dân các dân tộc Mường Thanh
đã dựng đền thờ ông ngay trong thành Tam Vạn. Ngôi đền nằm cách TP. Điện Biên
Phủ ngày nay khoảng 12km, vể phía tây nam. Đến thờ Hoàng Công Chất ngày nay trở
thành một điểm du lịch nổi tiếng ở Điện Biên. Vào các dịp lễ tết và những ngày rằm,
mổng một hằng tháng, nhàn dân Điện Biên và các vùng lân cận vẫn tụ tập đông vui để
nhang khói tưởng nhớ Hoàng Công Chất.
Năm 1750, Hoàng Công Chất liên kết với một thủ lĩnh khởi nghĩa giáp biên
giới Vân Nam (Trung Quốc) là Thành, quân triểu đình do Đinh Văn Thản tới đánh
không dẹp nổi. Năm 1751, Thản chết, Lê Đình Châu được cử thay. Tháng 6/1751,
Lê Đình Châu đánh bại Công Chất và Thành. Thành bị bắt, Chất rút lên động Mãnh
Thiên, châu Ninh Biên, tức là Mường Thanh (Điện Biên), xây dựng căn cứ kháng cự
lầu dài.
Năm 1758, Hoàng Công Chất quyết định cho xây dựng thành Bản Phủ - một
thành luỹ vững chắc và kiên cố hơn thanh Tam Vạn làm thủ phủ của nghĩa quân. Đến
năm 1762, sau 4 năm xây dựng, thành Bản Phủ đã hoàn thành. Thành dựa lưng vào
sông Nậm Rốn, xung quanh phía ngoài thành có hào sâu bao bọc, chân thành rộng
15m, mặt thành rộng 5m, cao 15m, phía ngoài ở tà luy được trồng 3 vạn gốc tre gai
đem từ miền Tây Thanh Hoá lên.
Trong khoảng thời gian từ 1758 - 1762 nghĩa quân Hoàng Công Chất vừa xây
dựng thành Bản Phủ vùa hoạt động ra khắp 10 châu của phủ An Tày, phía bắc đến tận
vùng Vân Nam (Trung Quốc), phía nam đến tận Ninh Bình, Hoà Bình, Thanh Hoá.
Hoàng Công Chất người anh hùng nông dân áo vải cùng với tướng Ngải, Khanh một
lần giải phóng Mường Thanh, đây là một hình ảnh đẹp trong lịch sử.
Thành dựa lưng vào sông Nậm Rốn, xung quanh phía ngoài có hào sâu bao bọc,
chân thành rộng 15m, mặt thành rộng 5m, cao 15m, phía ngoài được trồng 3 vạn gốc
tre gai đem từ miền Tây Thanh Hoá lên.

Một »ố ĩ>i ticVt lịch sử - VÀM tio Á Việt Náim
c 36 >