Page 273 - Dạy Học Vật Lý

Anbe Anhxtanh (1879-1955)

yêu hòa bình, coi chiến tranh là một thứ bệnh dịch tồi tệ. Nhưng với việc làm này,

ông đã vô tình đứng về phía chiến tranh. Vì vậy ông rất hối hận về việc này.
Năm 1954, một năm trước khi mất, Anhxtanh nói với Lainơt Paolinh (Linus

Pauling), một người bạn lâu năm của ông rằng ông rất tiếc là đã khuyên tổng
thống Rudorven thúc đẩy việc phát triển vũ khí hạt nhân, ông nói đó là một sai lầm

lớn trong đời ông.
Sau này, trong thời kì chiến tranh lạnh, đã ra đời bản tuyên bố Ratxen -

Anhxtanh tỏ ý lo ngại về những nguy cơ của việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Mười

một nhà khoa học lớn trên thế giới đã kí vào bản tuyên bố đó. Riêng Anhxtanh
cũng đã kịp kí vào bản tuyên bố này trước khi ông mất đúng một ngày.

Nhân đây cũng xin nói thêm rằng về quan điểm chính trị, Anhxtanh là
người nghiêng về chủ nghĩa xã hội, ông phê phán chủ nghĩa tư bản. về vấn đề này

ông đã trình bày chi tiết trong tác phẩm của ông có tên là Tại sao chủ nghĩa xã
hội.

Những năm tháng cuối đời

Năm 1948 nhà nước Itxraen ra đời; trong khi ấy, Anhxtanh đang ở Mĩ.
Tổng thống đầu tiên của nhà nước Itxraen là nhà hóa học

Cham Vâydơman (Chaim Weizmann). Tháng 9 năm

1952, ông Cham Vâydơman qua đời, vị thủ tướng đầu
tiên của Itxraen là ông Đavit Ben-Gơriôn (David Ben-

Gurion), thông qua đại sứ Itxraen tại Mĩ, tha thiết mời
Anhxtanh về Itxraen làm tổng thống. Nhưng Anhxtanh

chỉ cảm ơn và từ chối, lấy cớ là không có tố chất và cũng
không có kinh nghiệm trong các công việc quản lí nhà
Albert Einstein (1947)
nước.

273