Page 167 - Dạy Học Vật Lý

Anđrê Mari Ampe (1775-1836)

Còn Giăng Giăc thì trở thành một người nổi tiếng trên văn đàn nước Pháp,
được bầu làm viện sĩ viện Hàn lâm Khoa học Pháp, đó là sự trả orn xứng đáng cho

cha anh. Tuy vậy, anh thường xuyên phải đi làm việc ở nước ngoài, nên rất ít khi
có mặt ở nhà. Ngoài ra, có một thời gian, Giăng Giăc yêu say đắm Giuyliet

Rêcamiê (iuliette Récamier) thì anh lại càng ít gặp mặt cha. Điều đó có nghĩa là

Ampe ít khi được gặp con trai, vì vậy ông rất buồn phiền.
Sự nghiệp

Đó chỉ là vài nét về cuộc đời riêng, còn về sự nghiệp, Anđrê Ampe là nhà

khoa học đa tài, công trình của ông bao gồm nhiều mặt. Điều này được giới khoa
học thừa nhận. Vì vậy, năm 39 tuổi, Anđrê Ampe đã được bầu làm viện sĩ viện

Hàn lâm khoa học Pháp; và sau đó, ông còn được bầu làm viện sĩ thông tấn của
nhiều viện Hàn lâm khoa học nước ngoài. Ngoài ra, một tháng sau khi được bầu

làm viện sĩ viện Hàn lâm Pháp, ông lại được thưởng huân chương Bắc đẩu bội
tinh.

Ngoài ra, Anđrê Ampe là người làm việc không ngưng nghỉ. Năm 1818,

tức bốn năm sau khi được bầu làm viện sĩ viện Hàn lâm Pháp, Anđrê Ampe mua
một ngôi nhà ở Paris, ngôi nhà số 19 phố Phôtxê Xanh Victo (Possés-Saint-

Victor), nay là số nhà 29bis, phố Mônggiơ (Monge), thuộc quận 5. Để mua được
ngôi nhà đó, ông phải bán toàn bộ tài sản ở làng Pôlâymiơ quê hương. Việc mua

ngôi nhà đó không phải chỉ nhằm mục đích để có một chỗ ở mà chủ yếu là để có
một chỗ Ampe tự trang bị cho mình một phòng thí nghiệm riêng. Vì vậy, hồi đó

hầu như tất cả những nhà vật lí ở Paris đều có qua lại nơi này.

Trong số những đóng góp của Anđrê Ampe cho khoa học, nổi bật nhất là
những nghiên cứu của ông trong lĩnh vực điện từ được tiến hành vào khoảng

1820-1821. (Để hiểu rõ hơn điều này, mời bạn đọc xem bài IX.5). Chính vì lí do
đó, người ta lấy tên ông để đặt tên đơn vị đo cường độ dòng điện.

167