Page 137 - Dạy Học Vật Lý

Hairich Ruđôn Hec (1857-1894)

đă phải nhổ răng mong chữa bệnh đến tận gốc. Nhờ đó bệnh đau răng của ông đã
thuyên giảm được ít lâu. Đen mùa hè năm 1892, vấn đề sức khỏe lại nổi lên,

lần này ông bị đau ở họng và mũi đến mức ông không thể làm việc được. Lúc đầu
ông nghĩ đó chỉ là bệnh sốt mùa hè, vì vậy ông đến bệnh viện và kể bệnh theo

hướng như ông nghĩ. Chẩn đoán của bệnh viện cũng nghi là bệnh sốt mùa hè. Kết

quả là việc chừa trị không có kết quả. Sau đó ông lại thấy thỉnh thoảng xuất hiện
những cơn đau dừ dội ở xương. Các thầy thuốc của bệnh viện cũng bó tay không

hiểu nguyên nhân gây ra những cơn đau đó.

Riêng về phần công việc, năm 1892 ông đã phải nghỉ dạy. Đen mùa xuân
năm 1893 ông cố gắng dạy bù phần giáo trình ông đã phải bỏ dở trong năm 1892.

Giữa năm 1893, ông lại thấy thỉnh thoảng xuất hiện những cơn đau đầu. Mặc dù
vậy, nửa sau của năm 1893 ông vẫn cố khắc phục những cơn đau để đến lớp giảng

những bài giảng về cơ học; những bài giảng này dựa theo quyển Những nguyên lí
của cơ học mà ông đang viết. Ngày 03 tháng 12 ông gửi bản thảo viết tay của

quyển sách đó đến lóp. Bốn ngày sau, ngày 07 tháng 12 ông lên lóp buổi cuối

cùng chẳng những đối với lóp mà cả đối với cuộc đời ông.
Chỉ gần một tháng sau buổi lên lóp cuối cùng đó, ngày 01 tháng 1 năm

1894. Ông qua đời tại nhà riêng, hưởng thọ 36 tuổi. Ngay lúc ấy người ta cho rằng
ông bị ngộ độc máu, về sau người ta lại cho rằng ông bị ung thư. Cuộc đời quá

ngắn ngùi là một bất hạnh lớn của Hairich Ruđôn Hec, của những người thân của
ông và cũng là một thiệt thòi lớn cho con người.

Trong cuộc đời của mình, Hec còn gặp nhiều bất hạnh khác do dòng máu

Do thái của ông. Cha ông là người Do thái nhưng đã tuyên bố cải đạo (theo nhánh
Lu thơ của đạo Thiên chúa) trước khi lập gia đình. Tuy vậy gia đình Hec

cũng không tránh khỏi sự theo dõi gắt gao của những người có đầu óc quốc xã.
Cha ông là một nhà chính trị có tầm cỡ ở thành phố Hămbuốc, thậm chí trong

137