Page 94 - Dạt Dào Sông Nước
P. 94
Kênh Thoại Hà
Năm 1817, khi Nguyễn Văn Thoại (thường được gọi
là Thoại Ngọc Hầu) về trấn thủ trấn Vĩnh Thanh, ông thấy
việc giao thương ở vùng đất này gặp nhiều khó khăn, mọi
sự trao đổi hàng hóa giữa miền duyên hải Hà Tiên, Rạch
Giá phải đi vòng đường biển rất bất tiện, ông cũng nhận
thấy cần phải khơi nguồn để tháo bớt một phần nước lụt
của sông Hậu ra biển Rạch Giá. Vì hai lẽ đó, ông đã quyết
định việc đào kênh.
Kênh khởi công vào đầu năm 1818, nối rạch Long
Xuyên ở Tam Khê với hệ thống thủy đạo ở Rạch Giá. Công
trình huy động tới 1.500 nhân công, nhờ đào theo lạch
nước cũ nên công việc khá thuận lợi. Sau một tháng thì
kênh hoàn thành với bề rộng 50 m, chiều dài hơn 30 km.
Nguyễn Văn Thoại cho vẽ họa đồ dâng lên vua. Vua
Gia Long khen ngợi, cho lấy tên ông đặt làm tên sông đào,
tức Thoại Hà. Lại thấy trên bờ phía đông Thoại Hà có ngọn
núi, thường gọi là núi Sập, nên cho đổi tên núi là Thoại Sơn
để biểu dương công lao của Nguyễn Văn Thoại.
Kênh Vĩnh Tê'
Kênh Vĩnh Tế là con kênh đào lớn nhất, dài nhất và
quan trọng nhất ở đồng bằng sông Ci!fu Long, thông từ sông
Hậu đến sông Giang Thành ở Hà Tiên.
Nguyên là năm 1816, khi đắp xong thành Châu Đốc,
93