Page 65 - Dạt Dào Sông Nước
P. 65
Ban đầu, dọc theo các triền sông lớn, người ta đắp
những bờ bao, bờ vùng để chắn nước cục bộ trong phạm vi
hẹp của các bộ tộc, bộ lạc.
Dưới thời Bắc thuộc, chính quyền đô hộ đã manh
nha xây dựng hệ thống đê quanh các trị sở ở Liên Lâu,
Long Biên.
Năm 1010, Lí Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long,
hiên ngang đứng bên dòng sông Hồng vĩ đại, giữa đồng
bằng bao la. Sau khi xây dựng Hoàng thành, nhà Lí bắt tay
vào thiết lập hệ thống đê điều quy mô lớn.
Năm 1077, nhà Lí cho đắp đê sông Như Nguyệt.
Tháng Ba năm Mậu Tí (1108), con đê đầu tiên của sông
Hồng được đắp ở phường Cơ Xá, có nhiệm vụ bảo vệ kinh
thành Thăng Long.
Thời Trần, thời Lê thường xảy ra lũ lụt nên việc đắp đê
luôn được đặt lên hàng đầu.
Dưới triều Nguyễn, kinh đô được chuyển vào Huế,
nhưng việc đắp đê sông Hồng vẫn không bị lơ là. Nhà vua
cử các đại thần đặc trách về đê điều, có những năm huy
động hàng vạn lính và dân phu đắp thêm đê mới.
Thời Pháp thuộc, nạn vỡ đê liên tiếp xảy ra, nhất là
dọc tuyến đê sông Hồng. (Riêng ở Hà Nội, từ năm 1905
đến 1945 đã xảy ra vỡ đê 10 lần, có 25 đoạn đê bị vỡ.) Từ
1908 - 1913, chính quyền Pháp cũng đã tổ chức đắp đê
64