Page 152 - Dạt Dào Sông Nước
P. 152
Khi đội thuyền chiến dừng lại ở cửa sông Gianh, vua Lê đã
để lại bài thơ Linh Giang Hải Tấn.
Cuối thời Hậu Lê, khi Trịnh Kiểm lên nắm quyền,
Nguyễn Hoàng là con trai của Nguyễn Kim sợ bị sát hại,
đã theo lời khuyên của Trạng Trình xin Kiểm cho vào Nam
lập cơ nghiệp. Thời Trịnh Nguyễn phân tranh tại bờ nam
sông, quân sư của chúa Nguyễn là Đào Duy Từ cho đắp lũy
Thầy dài 18 km, lũy Trường Dục dài 10 km để ngăn chặn
quân Trịnh.
Thời kì đó kéo dài từ 1620 đến 1672, trong 52 năm
đã diễn ra bảy lần giao tranh, chẳng bên nào giành phần
thắng, phải lấy sông Gianh làm giới tuyến. Phía bắc sông
Gianh là Đàng Ngoài - thuộc họ Trịnh; phía nam sông
Gianh là Đàng Trong - thuộc họ Nguyễn.
Xưa kia trên con đường thiên lí từ Bắc Hà vào Kinh đô
Huế, đến bên bờ sông Gianh phải qua con đò chênh chao
trên sóng nước.
Đến năm 1886, dưới thời đô hộ Pháp, bến phà Gianh
mới được xây dựng trên con đường Quốc lộ số 1.
Năm 1960, để đáp ứng nhu cầu đi lại, nhà nước ta mở
thêm Bến phà Gianh II ở phía trên bến phà cũ 5 km, nơi
dòng sông thu hẹp nhất.
Tuy nhiên, phà muốn qua sông phải chờ lúc con nước
rặc để dòng sông hẹp lại, nên xe cộ thường phải xếp hàng
dài hai bên bờ sông, gây ùn tắc kéo dài. Bến phà Gianh giờ
151