Page 74 - Tấm Vóc

Quốc học Huế. Anh chỉ mong Còn công tác quân sự của Việt lần, anh Phạm Văn Đồng ở với
một lần được gặp Nguyễn Ái Nam trong hai cuộc kháng Bác tại khu căn cứ, kể lại với
Quốc. Người thanh niên trong chiến cứu nước, rất khác với anh: “Bác nói: Chú Văn công
ảnh ngày trước, đội mũ phớt, những gì Napoléon đã làm”. tác rất tốt”.
mặc Âu phục có cặp mắt sáng Hội nghị Trung ương Đảng Năm 1942, Bác ra nước
quật cường, lúc này đã trở lần thứ tám năm 1941 tại Cao ngoài gặp Đảng Cộng sản
thành một ông già Á Đông rất Bằng, dưới sự chủ trì của lãnh Trung Quốc, trên đường đi bị
bình dị, cái khác ở Bác là sự tụ Nguyễn Ái Quốc, quyết Quốc dân đảng Trung Hoa
trầm lắng của một nhà cách định thành lập Mặt trận Việt vu cho là Hán gian, bắt giam
mạng đã được tôi luyện. Anh Minh chuẩn bị vũ trang khởi một thời gian dài. Tại Cao-
chưa biết cuộc gặp sẽ mang nghĩa giành chính quyền. Bắc-Lạng, phong trào cách
lại một bước ngoặt quyết định Võ Nguyên Giáp được Bác mạng phát triển rất sôi nổi,
trong cuộc đời mình. trao nhiệm vụ đi xây dựng rộng khắp. Địch lo sợ, tiến
Qua vài lần gặp, Bác nói: cơ sở cách mạng, thành lập hành khủng bố trắng. Liên tỉnh
“Chú Văn sẽ lên Diên An học những hội cứu quốc ở Cao uỷ Cao-Bắc-Lạng quyết định
quân sự”. Phản ứng đầu tiên Bằng. Những đồng chí ở địa khởi nghĩa để bảo vệ phong
của anh là: “Từ trước tới giờ phương rất thương anh cán bộ trào. Tháng 9 năm 1944, chỉ
chỉ quen cầm bút chưa quen nước da mỏng như da con gái, còn chờ qua mùa gặt, đồng
cầm kiếm”. Anh tốt nghiệp cử đôi chân trần chưa có một vết bào thu hoạch thóc lúa xong,
nhân luật và kinh tế, tham gia chai, lội suối sâu giá buốt, trèo thì cuộc khởi nghĩa sẽ bắt đầu.
hoạt động cách mạng từ năm núi đá tai mèo nhọn sắc, và họ Giữa lúc đó, có tin Bác thoát
mười bốn tuổi, khi còn ngồi ngại ngùng trong những đêm khỏi ngục tù Quốc dân đảng
trên ghế nhà trường, thường đông lạnh cùng đắp chung với trở về. Đồng chí Vũ Anh và
viết báo và dạy học. Sau đó, anh chiếc chăn sui. Anh học anh Văn lên Pác Bó gặp Bác.
anh lên đường đi Diên An. tiếng Tày, tiếng Mán, tiếng Đồng chí Vũ Anh khi đó là Ủy
Dọc đường, Bác gọi quay lại. Mông, dịch “Việt Minh ngũ tự viên Trung viên Đảng.
Nước Pháp đã đầu hàng phát kinh” (chương trình Việt Minh Đồng chí Vũ Anh báo cáo
xít Đức, Bác thấy mọi người bằng thơ năm chữ) thành tiếng với Bác về tình hình Cao-Bắc-
cần trở về nước ngay để chuẩn địa phương để đồng bào vừa Lạng và ý định của Liên tỉnh
bị đón thời cơ. Nhiều người cán bông, giã gạo vừa hát. ủy muốn tiến hành khởi nghĩa.
tiếc cho chuyện đi học quân Những nơi anh tới, phong trào Bác cân nhắc rồi nói là điều
sự không thành của anh. phát triển rất nhanh. Địch phản kiện tổng khởi nghĩa chưa chín
Gần đây, một nhà ng- ứng quyết liệt. Có lần anh đang muồi. Nếu bây giờ khởi nghĩa
hiên cứu về quân sự người công tác tại bản Nà Dú thì địch đơn độc nổi lên ở Cao-Bắc-
Mỹ hỏi: “Ông đã là giáo sư tới càn quét truy lùng cán bộ Lạng nhất định kẻ địch sẽ tập
lịch sử, được biết ông giảng cách mạng. Bác cử người đến trung lực lượng đàn áp. Hiện
rất hay về Napoléon, xin ông bảo anh trở về căn cứ. Anh đề nay không thể tiếp tục đấu tra-
cho biết đã chịu ảnh hưởng gì nghị Bác cho ở lại cùng đồng nh theo phương thức hòa bình,
về mặt quân sự của vị tướng bào chèo chống qua cơn nước mà phải từ hình thức chính trị
này?” Anh trả lời: “Tôi chưa hề lửa. Rồi Bác trao nhiệm vụ cho tiến lên quân sự. Chính trị còn
nghĩ là về mặt quân sự mình anh mở con đường Nam tiến trọng hơn quân sự. Ta sẽ lập
có chịu ảnh hưởng gì của Na- qua vùng địch chiếm, bắt liên đội quân giải phóng, lúc đầu
poléon hay không. Khi đó tôi lạc với miền xuôi, trước hết là chỉ cần tổ chức một lực lượng
ít chú ý đến công tác quân sự hai tỉnh Thái Nguyên và Tuyên nhỏ. Dùng hình thức vũ trang
vì không hề nghĩ sẽ có ngày Quang. Anh đã hoàn thành tốt gây ảnh hưởng cách mạng sâu
mình làm công tác quân sự. nhiệm vụ khó khăn này. Một rộng trong quần chúng, sau đó

Đại tướng Võ Nguyên Giáp Trang 74