Page 54 - Các Vị Vua Triều Lý
P. 54
về kinh tế, ông cho đắp đê chống lũ lụt, nổi tiếng
nhất là đê Cơ Xá, khởi đầu cho việc đắp đê ngăn lũ ở
Việt Nam, nhằm giữ cho kinh thành khỏi ngập lụt. Nhân
Tông còn ra quy định cấm giết trâu bò bừa bãi: ai mổ
trộm trâu bị phạt 80 trượng và tội đồ làm người hầu
trong quân đội; người giết trâu và ăn trộm trâu đều phải
bồi thường; hàng xóm biết mà không tố cáo cũng bị phạt
80 trượng
về giáo dục, vua mở khoa thi tam trường, còn gọi là
Minh kinh bác học để chọn người có tài văn học vào làm
quan. Khoa thi ấy là khoa thi đầu tiên ở Đại Việt và chọn
10 người, thủ khoa là Lê Văn Thịnh. Vua cho lập Quốc
Tử Giám - trường đại học đầu tiên ở Đại Việt, chọn
những nhà khoa bảng tài giỏi vào dạy. Đến năm Bính
Dần (1086), nhà vua đã mở khoa thi chọn người có tài
văn học vào Hàn lâm viện.
Di sản của nhà vua để lại hiện chỉ còn ba bài thơ,
một vài bức thư gửi triều đình nhà Tống, bốn bài hịch và
chiếu. Tất cả đều viết bằng chữ Hán. Ba bài thơ tứ tuyệt
đều thuộc loại thơ thù tặng, gồm: "Truy tán Vạn Hạnh
Thiền sư" (Truy khen Thiền sư Vạn Hạnh), "Tán Giác
Hải Thiền sư, Thông Huyền Đạo nhân" (Khen Thiền sư
Giác Hải và Đạo sĩ Thông Huyền), "Truy tán Sùng Phạm
Thiền sư" (Truy khen Thiền sư Sùng Phạm).
Đáng chú ý là bức thư "Thỉnh hoàn Vật Dương, Vật
Ác nhị động biểu". Đây là bức thư gửi cho vua Tống,
nhân hội nghị Vĩnh Bình giữa hai nước, nhằm đòi lại hai
động là Vật Dương và Vật Ác. Lời lẽ trong thư mềm