Page 49 - Các Vị Vua Triều Lý

Nhật Tôn đã có điều kiện theo cha trên đường chinh
chiến, chứng kiến nhiều biến cố trọng đại, làm quen với
các quan lại để am hiểu tình hình. Mới 15 tuổi (1037),
Nhật Tôn đã được vua phong làm Đại nguyên soái, cùng
nhà vua mang quân đi đánh Lâm Tây (thuộc Sơn La, Lai
Châu ngày nay) và lập chiến công xuất sắc. Năm 1039,
Lý Thái Tông đi đánh Nùng Tồn Phúc, Nhật Tôn được
cử làm giám quốc, coi sóc kinh thành và các việc triều
chính, khi đó Nhật Tôn mới 17 tuổi. Nhá vua rất tự hào
về Hoàng thái tử, giao cho công việc xử các vụ kiện tụng
trong nước (1040), đặt điện Quảng Vũ cho Nhật Tôn phụ
trách. Năm 1043, Nhật Tôn được cử làm Đô thống đại
nguyên soái, đi đánh châu Ái tức là vùng Thanh Hoá. Lý
Thái Tông vào Nam đánh Chiêm Thành, Nhật Tôn được
giao làm Lưu thủ kinh sư (1044). Tháng 7 năm 1054, vua
Lý thấy mình đã yếu, cho phép Lý Nhật Tôn được ra coi
chầu nghe chính sự. Hai tháng sau, Nhật Tôn lên ngôi kế
vị, lúc đó ông đã ba mươi mốt tuổi. Một thời gian dài
được vua cha cho làm quen với các việc chính sự của
quốc gia cho nên Lý Nhật Tôn rất thành thạo trong công
việc. Ông là một vị vua trẻ rất xứng đáng trong các triều
vua của nhà Lý.
Nét nổi bật nhất của Lý Thánh Tông là tấm lòng
trung hậu của nhà vua. ông thực sự thương xót những
nạn nhân, kể cả những người đang bị giam cầm, tù tội.
Mùa đông năm 1055, vào tiết đại hàn, ông nói với các
quan tả hữu; "Trẫm ở trong cung, sưởi than xương thú,
mặc áo lông chồn còn rét thế này, nghĩ đến người tù tội