Page 44 - Các Vị Vua Triều Lý
P. 44
cốt làm cho khắc nghiệt, thậm chí có người bị oan uổng
quá đáng. Vua lấy làm thương xót, sai trung thư san định
luật lệnh, châm chước cho thích dụng với thời thế, chia ra
môn loại, biến thành điều khoản, làm thành sách Hình
thư của một triều đại, để cho người xem dễ hiểu. Sách làm
xong, xuống chiếu ban hành, dân lấy làm tiện. Đến đây
phép xử án được bằng thẳng rõ ràng, cho nên mới đổi
niên hiệu là Minh Đạo và đúc tiền Minh Đạo".
Trong cách dùng người, có thể nói Lý Thái Tông
thực sự sáng suốt. Những viên quan được ông sử dụng,
không ai lơ là trách nhiệm của mình, và đều giúp cho
ông thành công. Sử còn chép một sự kiện chứng tỏ ông
nhận xét người rất tài tình sáng suốt. Một viên tướng
trong kinh thành có âm mưu làm phản, ông quan sát
người này và ngầm nói với các phi tần rằng người ấy thế
nào cũng làm phản. Quả nhiên, sau chiến dịch ở Ải
Châu, viên quan có tên là Nguyễn Khánh ấy đã cùng với
đồng đảng lộ rõ hình tích, đều bị ông bắt giam trị tội.
Các phi tần đều ca ngợi Lý Thái Tông: "Thánh nhân thấy
được chỗ chưa hiện hình, biết trước việc chưa xảy ra, nay
chính nhà vua cũng như bậc thánh".
Ngoài việc cầm quân, Lý Thái Tông còn là người yêu
văn nghệ, giàu sáng tạo. Sử chép khi đánh Chiêm Thành
thắng trận, nhà vua rút quân về đem theo các cung nữ
của nước này thành thạo hát múa khúc điệu Tây Thiên.
Đến nước người, biết học tập nghệ thuật của người - dù
nước ấy là nước chiến bại, - là một thái độ, một quan
niệm đúng.