Page 15 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam
P. 15
16 Tií sách 'Việt Nam - đất nước, con người'
về Thanh Hóa tuần du trên sông Mã (đoạn chảy qua Yên
Trung, nay sông Mã đã đổi dòng) thuyên bị mắc cạn. Đào Cam
Mộc đã dùng sức khoẻ và mưu mẹo đưa được đoàn thuyền
vượt qua bãi cạn. Từ đó ông được Vua Lê tin dùng và dần
thăng chức Chỉ hậu...
Tháng 7, ngày Tân Hợi, năm Kỷ Dậu (1009), vua Lê Ngọa
Triều băng hà, thái tử còn bé. Lý Công uẩn cùng với Hữu điện
tiền chỉ huy sứ là Nguyễn Đê mỗi người đem 500 quân Tùy
Long vào làm túc vệ. Theo sác Đại Việt Sử ký toàn thư, khi ấy
Chi hậu Đào Cam Mộc nhân lúc vắng nói với Lý Công uẩn
rằng: “Bấy nay, chúa thượng ngu tối và bạo ngược, làm nhiều
việc bất nghĩa, nên trời không cho hưởng thọ mà con nối thì
thơ ấu, không thể kham nổi việc lớn đầy khó khăn, trăm sự
đều phiền nhiễu, thần linh không ưa, dân chúng nháo nhác
tìm chân chúa. Vậy, sao Thân vệ không nhân cơ hội này mà
nghĩ mưu cao, quyết đoán sáng suốt, xa thì xem dấu cũ của
vua Thang, vua Vũ, gần thì xem việc của họ Đinh, họ Lê... trên
thuận lòng trời, dưới họp lòng người chứ khư khư giữ chút tiết
hạnh bề tôi nhỏ nhoi hay không?”
Lý Công Uẩn sợ Đào Cam Mộc có mưu khác nên dọa bắt
nạp cho bá quan. Đào Cam Mộc không sợ mà nói tiếp: “Tôi
thấy việc tròi và người như thế cho nên mới dám nói ra. Nay
ông muốn tố cáo tôi thì tôi cũng xin thưa rằng tôi đâu sợ
chết!”, Lý Công uẩn nói: “Tôi đâu nỡ tố cáo ông, chẳng qua vì
sợ lời nói của ông mà tiết lộ ra thì chúng ta đều phải chết nên
mới răn như thế đó thôi”.
Đào Cam Mộc biết rõ việc đã cần kíp lắm rồi, để nữa sợ
sinh biến, liền trình bày với các bậc quan lại trong triều, ai ai
cũng đề bằng lòng cả. Ngay ngày hôm ấy, họ họp lại và dìu Lý
Công Uẩn lên chánh điện lập làm Thiên tử, mở ra triều đại nhà
Lý kéo dài 216 năm (1009 - 1225).
