Page 11 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

12 Tư sách 'Việt Nam - đất nước, con nguùi'

được bốn tướng của Lê Hoàn, nhưng cuối cùng bị quân đông
hon bao vây tiêu diệt. Thế là hai bên có tám tướng chết ở trận
đó. Sau, dân làng Hoa Lư xây “Bát long tự” sát phía Đông Bãi
Vàng để thờ giải oan cho tám người.

Chính sử nhưỡọỉ Việt sử ký toàn thư, Khâm định Việt sử
thông giám cưong mục chỉ xác nhận việc chống Lê Hoàn của
Nguyễn Bặc, Đinh Điền và Phạm Hạp, không nhắc tới Lưu Cơ
và Trịnh Tú tham gia việc này. Nguồn tài liệu phản ánh việc
Lưu Cơ tham gia chống Lê Hoàn là thần phả.

Phục vụ nhà Lý và đóng góp vói kinh đô mói
Theo ý kiến khác dựa vào thần phả các di tích thành Đại
La thì ông là Thái sư Đô hộ phủ, cai quản toàn bộ Giao Châu, đóng
đại bản doanh ở Phủ Đô hộ cũ, tức thành Đại La. Khi đó ông chừng
30 tuổi. Theo ý kiến này, Lưu Cơ không chết về tay Lê Hoàn mà
phục vụ cho Lê Hoàn, ông còn sống tói thời Lý Thái Tổ và tiếp tục
phục vụ nhà Lý, vói vai trò trấn thủ Đại La như trước.

Thành Đại La vốn là trung tâm cai trị của chính quyền đô
hộ phương Bắc thời Bắc thuộc, được thiết kế mặt thành phía
Bắc là mặt chính, mở ba cửa và trên đó đều có lầu che. Hai mặt
Đông Tây cũng có ba cửa không lầu che. Riêng mặt Nam là
mặt thông vói khu dân cư mở tói 5 cửa trên đặt trống, loa; còn
mặt chính mang tính nghi lễ hướng về phía Bắc, với ý nghĩa
“sự hướng Bắc” của thành Đại La gắn liền với bộ máy thần
phục ở Giao Châu với nhà Đường.
Theo giới chuyên môn, Lưu Cơ là người đầu tiên biến tu
sửa, biến tòa thành Đại La thuộc địa hướng Bắc trở thành một
tòa thành hướng Nam độc lập tự chủ. Vì khi đó, hoàng đế Đại
Cồ Việt ở Hoa Lư, tức ở về phía Nam tòa thành Đại La nên mọi
hướng nhìn của cổng thành và dinh thự đời các Tiết độ sứ cũ
phải được sửa đổi.