Page 6 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

Các đại cõng thần trang lịch sử Việt Nam 1

ÔNG N ỏ CAO LỖ

Cao Lỗ (? - 179 trước Công nguyên) là vị tướng tài giỏi của
An Dưong Vưcmg Thục Phán, người đã chế tạo ra cây nỏ được
mệnh danh là “nỏ thần” lừng danh trong lịch sử chế tạo khí tài
quân sự Việt Nam. Bên cạnh đó, Cao Lỗ còn là vị tướng trực
tiếp chỉ huy việc xây dựng Thành ốc tức thành cổ Loa, mà
hiện nay di tích này vẫn còn được bảo tồn tạl Hà Nội. Câu
chuyện về An Dưong Vưong và danh tướng Cao Lỗ cùng
những truyền thuyết về rùa thần, nỏ thần, thành cổ Loa đã tạo
nên những trang sử khó quên trong lòng ngưòi dân Việt Nam.
Nhiều đền thờ An Dưong Vưong Thục Phán và Cao Lỗ đã được
người dân miền Bắc tạo dựng nên, lưu giữ những huyền thoại
về những vị anh hùng dân tộc đã có nhiều công lao to lớn đối
với quốc gia, dân tộc trong buổi đầu dựng nước.

Cao Lỗ còn gọi là Cao Thông, Đô Lỗ, Thạch Thần, hay Đại
Than Đô Lỗ Thạch Thần hay ồng Nỏ vì là tác giả của “nỏ thần”
và có tài bắn nỏ. ông là một tướng tài của Thục Phán An
Dưong Vưong, quê quán tại tại xà Cao Đức, huyện Gia Bình,
Bắc Ninh ngày nay.

Có thuyết cho rằng Cao Lỗ không phải là họ Cao, mà do gắn
vói đá thạch, núi đá, rằng Cao Lỗ là một vị thần địa phưong - thần
Đá - đã được thu phục trong quá trình tiến xuống miền đồng
bằng của An Dưoug Vưong, và trở thành một vị tướng của nhà
vua. Khi chết, ông trở thành thần bảo hộ cho vùng Việt Trì, Bạch
Hạc, nay là phường Bạch Hạc, TP. Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Nhà
Trần đã sắc phong cho ông là “Quả nghị Cưong chính Uy huệ
Chính thần Đại vu'ong”.