Page 42 - Bí Mật Toán Học

thước, vị trí, đường nét hai bên giống
nhau này là hình đối xứng; vậy nên
thân bướm chứứi là trục đối xứng,
nếu nhìn từ trục đối xứng này sang

Trung tâm điếm hai bên thì hai bên hình vừa là đối
nhau vừa là tương xứng. Dưới góc độ
Toán học ta gọi nó là hình đối xứng
qua trục, nếu quay quanh trục đối
H ình đối xứng trung tâm
xứng 180” thì hình hai bên phải trùng
khít vói nhau. Hình đối xứng có rất nhiều, ví dụ như hình tròn, hoa
tuyết, lá phong, mặt người, cả công trình kiến trúc như Thiên An Môn
(Trung Quốc), rất nhiều hành tinh... không thể kể hết.
Ngoài hình đối xứng qua trục ra, ta còn có hình đối xứng qua tâm,
nó không có dạng đối xứng qua một trục mà thể hiện tmh đối xứng qua
một tâm điểm. Ví dụ như hmh vẽ dưói đây, xem ra không phải hình đối
xứng, thế nhưng nếu ta cho nó xoay 180” trên mặt phăng quanh tâm
điểm, sẽ được một h'mh mói trùng họp vói hìiứi cũ. Trên phương diện
Toán học thì có rất nhiều đường cong là đối xứng tâm.
Trong cuộc sống chúng ta dùng đến rất nhiều hình đối xứng qua
trục. Dễ thấy nhất là mặt ngưòi và tứ chi, là điển hình của đối xứng trục,
trục đối xứng chính là cột sống của chúng ta. Phần lớn các công trmh xây
dựng của Trung Quốc cũng là hình đối xứng trục, như cửa đền chùa, lầu
gác ... hmh dạng đối xứng này làm ta có cảm giác rất hài hoà, tạo hiệu
quả thăng bằng, vững chắc, thật là phóng khoáng đẹp mắt.
Hai cánh của máy bay cũng là hình đối xứng trục, thân của nó là
trục đối xiing. Vì sao cánh máy bay phải làm đối xứng nhau? Chỉ để đẹp
mắt thôi sao? Đương nhiên là không phải, khi máy bay bay trên bầu tròi,
phải chịu sự tác động của luồng không khí, cánh máy bay đối xứng đảm
bảo cho máy bay nhận lực tác động của không khí ở hai bên bằng nhau,
mới có thể giữ được thăng bằng.
Ngoài những hình chúng ta nhìn thấy đối xứng trong cuộc sống ra,
còn rất nhiều hình đối xứng mà ta không thể nhìn thấy bên ngoài, như
cấu tạo của phân tử muối ăn và thạch cao cũng là hình đối xứng.

42