Page 55 - Bác Của Chúng Ta

khác. Ngoài việc tả lại đời sống thợ thuyền Paris, anh
thường viết về các thuộc địa và đặc biệt là về An Nam.
Không có một lúc nào anh quên Tổ quốc mình đang bị
giày xéo và đồng bào mình đang bị áp bức. Anh Nguyễn

viết một quyển sách duy nhất là; Bản án chế độ thực
dân Pháp, quyển này gồm những tài liệu chống thực
dân Pháp dựa trên những tài liệu người Pháp viết lưu
trữ tại Thư viện Quốc gia Paris. Trong đó, anh Nguyễn
dành hẳn một chương viết về "Nỗi khố của người đàn
bà bản xứ'.

Trong thời gian ở Paris, anh Nguyễn sống rất cực khổ.
Để kiếm tiền, anh Nguyễn làm nghề rửa ảnh và phóng
ảnh. Cụ Phan Chu Trinh, nhà nhiếp ảnh Khánh Ký đã
tích cực truyền nghề cho anh Nguyễn.
Thường thường, anh Nguyễn chỉ làm việc nửa
ngày, làm buổi sáng để kiếm tiền, còn buổi chiều thì đến
thư viện hoặc đến dự những buổi nói chuyện chính trị.

Tối đến, anh đi dự mít-tinh ở Paris. ớ đây, anh đã làm
quen với nhiều người như: Leon Blum, nhà văn Vaillant
Couturier, giáo sư Marcel Cachin, nữ văn hào Colette.
Pỉầu hết trong những buổi mít-tinh này, anh Nguyễn
đều phát biểu ý kiến. Anh Nguyễn khéo lái rứìững vấn

đề thảo luận sang vấn đề thuộc địa, đặc biệt là vấn đề
nước An Nam.
Một lần, bác sĩ Coué nói về thuật thôi miên, nhiều
người phát biểu ý kiến, người đồng ý, người phản đối.

54