Page 121 - ABC Về Hiếp Pháp

về nghĩa vụ và trách nhiệm, tất cả đều là hạng quan
Thượng thư (của Viện Cơ mật) và hoạt động theo chế
độ bàn bạc tập thể để tư vấn cho nhà vua. Sau này, các
quan Thượng thư càng ngày càng gắn bó, ràng buộc
lẫn nhau, cùng với việc nhà vua càng ngày càng trở
nên hình thức, dần dần thủ tướng (quan Thượng thư
thứ nhất) ngày càng có uy tín và trở thành người đứng
đầu Chính phủ. Thủ tướng chịu trách nhiệm trước
nghị viện và báo cáo công tác với nghị viện. Càng
ngày Thủ tướng trở thành người có nhiều quyền lực
nhất ở chế độ đại nghị. Nội các - Chính phủ trở thành
tổ chức hoàn toàn dưới sự lãnh đạo của thủ tướng. Ở
chế độ cộng hòa tổng thống không có thủ tướng, vì
tổng thống được dân bầu ra đồng thời là người đứng
đầu hành pháp (hành pháp “một đầu”). Nguyên thủ
quốc gia có toàn quyền lãnh đạo hành pháp theo chế
độ thủ trưởng.

Cũng như quy định về quốc hội, hiến pháp các
nước XHCN, trong đó có Việt Nam, thường liệt kê
tương đối chi tiết thành phần, nhiệm vụ, quyền hạn
của chính phủ và của người đứng đầu chính phủ.
Điểm mới của hiến pháp thời kỳ chuyển đổi sang nền
kinh tế thị trường là chỉ rõ trách nhiệm của người
đứng đầu Chính phủ. Theo Điều 114 Hiến pháp 1992,
Thủ tướng Chính phủ có những nhiệm vụ và quyền
hạn cơ bản sau đây: lãnh đạo công tác của Chính
phủ, các thành viên Chính phủ, Uỷ ban nhân dân các
cấp; chủ toạ các phiên họp của Chính phủ; đề nghị
Quốc hội thành lập hoặc bãi bỏ các Bộ và các cơ quan
ngang Bộ; Bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các Thứ

| 119