Page 6 - 750 Cây Lá Thuốc Nam
P. 6
PHÂN TÍCH ÂM DƯƠNG
Trong y dược học, lý luận âm dương được quán triệt từ
đầu, từ đơn giản đến phức tạp trong bệnh lý, chẩn đoán và
điều trị. Trong thiên nhiên và cơ thể có phân tích tượng
trưng như sau:
ÂM: Đất, Mặt trăng, Nước, Lạnh, Yên tĩnh, Huyết,
Tạng, Kinh âm, Hàn, Hư.
DƯƠNG: Trời, Mặt trời, Lửa, Nóng, Hoạt động, Khí,
Phủ, Kinh dương, Nhiệt, Thực.
Bệnh trạng phát sinh do sự mất thăng bằng về âm dương.
Am dương trong bốn mùa là căn bản của vạn vật. Khí trời
và đất hòa hợp với nhau mà làm thăng bằng để dinh dưỡng.
Dương khí dang có trong cơ thể, giông như trong không
trung có mặt trời. Nguyên khí trong cơ thể luôn luôn dựa
vào âm huyết sẽ không bị tan rã. Phần âm huyết phải nhờ
nguyên khí để hoạt động cho cơ thể, không vậy thì âm huyết
bị ứ đọng. Khí và huyết có hòa hợp để sanh trưởng và thăng
bằng âm dương. Do vậy tính vị, qui kinh trong những vị
thuốc Nam rất cần được phân tích để sử dụng đúng chỗ và
hợp lý. Trong những vị thuốc Nam có tác dụng dược lý như
nhau nhưng tính và vị khác nhau do hàn, ôn và nhiệt. Nhờ
phân biệt dược tính âm dương của thuốc mà ta sử dụng đúng
chỗ và hợp lý bệnh tình.
Ví dụ : Bệnh cảm thường thường được phân ra 2 loại: cảm
hàn, cảm nhiệt. Bệnh cảm nhiệt thì dùng: Trúc diệp Dằng
Xí y, Rau má, Sài hồ nam, vỏ quít, Huyền sâm, là loại thuốc