Page 71 - 100 Điều Cần Biết Về Phong Tục Thờ Cúng

đích tôn cúng ông bà, đối Thần chủ là hiển tố khảo,
hiển tố tý, đến lượt cháu trương mất, chắt trương tiếp
tục thờ cụ (cố) là hiển tằng tổ khảo (hoặc tỷ), chít
trưởng thờ kỵ (can) là hiến cao tổ khảo (hoặc tỷ). Sau 5
đời thì rước vào nhà thờ tố rồi chôn Thần chủ đó đi,
trong nhà thờ tổ chỉ để duy nhất có một ngôi Thần chủ
cao nhất (Thuỷ tổ hoặc tiên to bậc cao nhất của nhà thờ
chi đó, gọi là "vĩnh th ế Thần chủ").

- Theo phong trào Duy Tân (đầu thê kỷ XX): Gộp
chung tất cả tiên tổ của nhiều đòi lại để tê chung thay
cho từng lễ giỗ, đó là hình thức hỢp tự cổ truyền. Song
trong phong tục đó còn có nhiều điều bất tiện; Chỉ con
trưởng, cháu trưởng, chắt trương... nối dòng qua nhiều
đời mới được thờ ở nhà thờ chính. Vì vậy con, cháu, chắt
những ông con thứ qua nhiều đời phải xây nhiều nhà
thờ lốp con thứ, lớp cháu thứ, lỏp chắt thứ... Nếu cứ thê
tiếp tục mãi, thì có nơi sô nhà thờ còn nhiều hơn cả sô
nhà ở của người trần. Chính vì lẽ trên nên hồi đầu thê
kỷ XX đến trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở
nhiều nơi đã có phong trào tiến hành hỢp tự vào các
nhà thờ họ. Dẫu cửa trưởng hay cửa thứ, sau khi mất,
hết vòng tang, đều được rước linh vị vào thờ ở nhà thờ
chung của họ. Linh vị xếp theo thê thứ trên dưới. Đến
ngày giỗ người nào, thì đưa linh vị người đó vào hàng
giữa theo thứ bậc, cúng xong lại xếp vào vị trí cũ.

Việc hỢp tự như vậy, trước là hỢp vỏi tâm linh, con
cái ở dưới chân cha mẹ, cháu chắt về với tổ tiên, tượng
trưng sự đoàn tụ ở cõi âm, sau nữa là thuận tiện cho
việc chung sức hương khói, gắn bó thêm mối tình ruột
th ịt trong nội thân. Song thực tê cũng có những gia

72