Page 33 - 1000 Nhân Vật Lịch Sử
P. 33
37. Hoàng Tăng Bí (1881 - 1939)
Chí sĩ yêu nước thời côn đợi.
Ông tên tự là Nguyên Phu, hiệu là Tiểu Mai. Quê xã
Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, tỉnh Hà Đông, nay thuộc
xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, thành phố Hà Nội.
Xuất thân từ dòng dõi khoa bảng, năm 29 tuổi, ông
thi đỗ Phó bảng khoa Canh Tuất (1910), trở thành vị
đại khoa Nho học cuối cùng của Thăng Long - Hà Nội.
Ông không ra làm quan mà tích cực hoạt động yêu
nước. Ông tham gia giảng dạy và các hoạt động tuyên
truyền ở trường Đông Kinh nghĩa thục, có nhiều đóng
góp trong cuộc vận động Duy Tân đầu thế kỷ XX. Tác
phẩm của ông bao gồm nhiều bài đăng trên báo
Trung Bắc Tân văn, các bàn tuồng Đệ Bát tài tử hoa
tiên ký, Nghĩa nặng tình sâu, Thù chồng nợ nước,
Trưng vương Thi Sách...
38. Lý Bí (? - 548)
Lành tụ yêu nước thời kỳ Bấc thuộc.
Ông có tên tự là Liêm Cữ, còn có tên là Lý Bôn. Quê ở
huyện Thái Bình, nay thuộc phía bắc thị xã Sơn Tây,
thành phố Hà Nội. Xuất thân là một hào trưởng địa
phương, ông có chí lớn giành độc lập dân tộc, đã liên
kết với các thủ lĩnh trong nước khởi nghĩa chống lại
quân đô hộ nhà Lương, giành quyền tự chủ, thành lập
chính quyền độc lập (542 - 544). Ông lên ngôi vua, tự
xưng là Nam Đe, đặt niên hiệu là Thiên Đức, tên nước
là Vạn Xuân. Đến năm 545, quân Lương tái xâm lược
nước ta, cuộc kháng chiến của Nhà nước Vạn Xuân
32