Page 167 - 1000 Nhân Vật Lịch Sử
P. 167
Gia Long lên ngôi vua (1802), ông ờ ẩn, dạy học. Theo
nhiều nhà nghiên cứu (từ năm 1926 đến nay), thời
gian này ông hoàn thành bản dịch "Chinh phụ ngâm"
của Đặng Trần Côn ra chữ Nôm. vấn đề này hiện nay
vẫn còn đang bàn luận. Ông sáng tác nhiều, để lại
nhiều tác phẩm có giá trị, đặc biệt là các bài văn chính
luận và thư từ ngoại giao được coi là di sản văn học
ngoại giao hết sức quý giá. Tác phẩm tiêu biểu có Cúc
đường bách vịnh. Tên ông được đặt cho một đường
phố ở Hà Nội.
389. Nguyễn Hữu Kha (1902 - 1954)
Cư sỉ Phật giáo, Nhà giáo dục, Nhò nghiên cứu Phát hoc.
Ông tên tự là Lạc Khổ, pháp danh là Thiều Chữu
(cũng đọc là Thiều Chửu). Quê phường Trung Tự,
quận Đống Đa, thành phố Hà Nội. Ông xuất thân
trong gia đình Nho học có truyền thống yêu nước, từ
những năm 20 tuổi (1922 - 1923) đã am hiểu Phật
học và Nho học, thông thạo các ngoại ngữ Anh, Nhật,
Hán. Ông sống đời sống của một cư sĩ Phật giáo,
chuyên tâm nghiên cứu, dịch kinh Phật và làm từ
thiện. Năm 1934, ông cùng các học giả Nguyễn Đỗ
Mục, Trần Văn Giáp, Trần Trọng Kim, Bùi Kỷ... đứng
ra vận động thành lập Hội Phật giáo Bắc Kỳ nhằm đào
tạo tăng ni và chấn hưng Phật giáo. Năm 1935, ông
phụ trách, quản lý tạp chí Đuốc Huệ là cơ quan ngôn
luận của Hội Phật giáo Bắc Kỳ. Năm 1945, ông được
Chủ tịch Hồ Chí Minh mời tham gia Chính phủ, giữ
chức Bộ trưởng Bộ Giáo dục, nhưng ông từ chối để
chuyên tâm làm việc thiện. Ông cùng các hòa thượng
Tố Liên, Từ Hải... lập các Hội Cứu tế tại chùa Quán
166