Page 196 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

mưu chước của Lê Chích... Không cần phải đánh mà được thành
Đông Đô, lấy hòa hiếu để kết thúc chiến tranh, tuy là mưu kê của
Nguyễn Trãi, nhưng trước hết làm cho căn bản mạnh để thu thắng
lợi hoàn toàn thực là bắt đầu từ Lê Chích”1. Nguyễn Chích có công
lao to lớn trong sự nghiệp giải phóng đâ't nước, giải phóng Đông
Quan (Đông Đô).
Pham Vẩn
Phạm Vấn là người thôn Nguyên Xá, huyện Lương Giang (nay
là huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa). Ong đến Lam Sơn tham gia
cuộc khởi nghĩa do Lê Lợi khỏi xưổng và lãnh đạo từ nhũng ngày
đầu tiên, là vị tướng tài giỏi trực tiếp cầm quân chiến đấu nhiều
trận và đã lập được nhiều chiến công xuất sắc. Năm Canh Tý
(1420), Lê Lợi đưa nghía quân trở lại Mường Thôi để chỉnh đôn lực
lượng, tích trữ lương thực, thực phẩm, chuẩn bị cho cuộc chiến đấu
lâu dài. Nhưng hoạt động ở đỗ chưa được bao lâu thì nghĩa quân
đã phải đôi phó vối những cuộc càn quét mới của địch. Khi bọn
tướng lĩnh nhà Minh là Lý Bân và Phương Chính từ Nghệ An tiến
quân ra Mường Thôi để vây đánh nghĩa quân Lam Sơn, Lê Lợi sai
Phạm Vấn cùng một sô' tướng đem quân mai phục ở Bồ Mộng. Đợi
quân địch lọt hẳn vào trận địa phục kích, Phạm Vấn cùng các
tướng tung quân ra đánh, phá tan được cuộc hành quân càn quét.
Quy mô trận Bồ Mộng tuy không lớn nhưng đây lại là một chiến
thắng rất quan trọng, có tác dụng lớn trong việc cổ vũ nghĩa quân
trong giai đoạn đầu hoạt động ố vùng rừng núi phía tây Thanh
Hóa đầy khó khăn, gian khổ. Từ trận Bồ Mộng, tài năng quân sự
của Phạm Vấn bắt đầu được khẳng định.
Cuối năm 1421, một lực lượng lớn quân Minh cùng một sô" thố
quân do Lý Bân, Trần Trí chỉ huy tiến công căn cứ nghĩa quân ở
Ba Lẫm. Tiếp đó, quân Minh do Mã Kỳ chỉ huy liên kết với quân
Ai Lao từ hai mặt đánh ép nghĩa quân. Nghĩa quán ra sức chống

1. Lê Quý Đôn: Kiên văn tiểu lục, Nxb. sử học, Hà Nội, 1962, tr. 308-310.

198