Page 173 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Lý Triện
Lý Triện là danh tướng của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Ông quê
ở làng Bái Đô, huyện Lôi Dương (nay là xã Xuân Bái, huyện Thọ
Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Ông cùng cha là Lý Bá Lao tham gia khởi
nghĩa Lam Sơn từ đầu. Những năm tháng hoạt động ỏ vùng rừng
núi Thanh Hóa vô cùng gian khổ, nhưng Lý Triện vẫn một lòng
một dạ sát cánh bên Lê Lợi cùng nghĩa quân, kiên cường chiến đâu
chông lại các cuộc càn quét của quân Minh. Năm 1420, các tưổng
giặc là Lý Bân và Phương Chính điều động một lực lượng lốn lên
càn quét vùng càn cứ của nghĩa quân. Để đối phó với giặc, Lê Lợi
phái Lý Triện cùng các tướng Nguyễn Lý, Phạm Vấn đem quân đi
phục sẵn ỏ xứ Bồ Mộng, còn Lê Lợi huy động toàn bộ lực lượng bô
trí trận địa mai phục ỏ Thi Lang. Giặc cậy thế mạnh tiến quân, lọt
vào trận địa phục kích của ta, bị nghĩa quân đánh thiệt hại nặng.
Khi chúng tiếp tục tiến quân thì bị rơi vào trận địa phục kích ở Thi
Lang, bị tiêu diệt hơn 1.000 tên. Lý Bân, Phương Chính cùng đám
tàn quân phải hoảng hốt tháo chạy.
Năm 1422, khi nghĩa quân rút vể đóng tại Quan Da, quân Minh
do Mã Kỳ chỉ huy phôi hợp với quân Ai Lao tiến đánh nghĩa quân
từ hai phía. Trước tình th ế bất lợi, Lê Lợi quyết định rút lên sách
Khôi1 (tức Khôi Huyện). Quân Minh và quân Ai Lao tức tốc đuổi
theo bao vây địa điểm đóng quân của Lê Lợi. Trong điều kiện ta
chưa kịp củng cô' lực lượng, xây dựng cản cứ, Lê Lợi nói với tưóng
sĩ: “Giặc bao vây bôn mặt, có muôn chạy cũng không có lối nào.
Đây chính là “tử địa” mà binh pháp đã nói, đánh nhanh thì sống,
không đánh nhanh thì chết”2. Mọi ngưòi đểu quyết tâm chiến đấu
phá thế bao vây của giặc. Lý Triện cùng các tướng chỉ huy nghĩa
quân xung phong đánh địch, chém được tướng Phùng Quý cùng

1. Thòi kỳ này, sách là một đơn vị hành chính tương đương với cấp tổng.
2. Viện Khoa học xã hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.II,
tr. 247.

1 7 5