Page 183 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

N guyên Thanh Tuấn

- Quan niệm Thiên - Địa - Nhân hay Thiên - Nhân

hỢp nhất. Theo đó, Trời - Đất là thiên nhiên, là gốc của sự
sống con người. Con người sống dựa vào Trời - Đất, chết lại
trở về với đất. Do vậy, con người và thiên nhiên là một khối
liên thông bền chặt; trong đó con người phải hòa đồng với
thiên nhiên, tôn trọng thiên nhiên. Mọi việc nương nhò, mô

phỏng, khai thác thiên nhiên đều trong khuôn khổ hòa
đồng - tôn trọng thiên nhiên.

- "Mưu sự tại Nhân, thành sự tại Thiên" là biểu hiện
của triết lý tôn trọng - tôn thờ, nương nhờ, phụ thuộc vào
thiên nhiên trong điều kiện thiên nhiên miền nhiệt đới
thay đổi thất thường và xã hội còn kém phát triển.

- "Nhân định thắng Thiên" biểu hiện tính hòa đồng
tích cực của con người với thiên nhiên và khả năng mô
phỏng - khai thác thiên nhiên ở con người.

Triết lý "Mưu sự tại Nhân, thành sự tại Thiên" hay
"Nhân định thắng Thiên" thực ra chỉ có tính bộ phận, phản
ánh hai thái cực của triết lý "Thiên - Nhân hỢp nhất".

Triết lý "Thiên - Nhân hỢp nhất" cho đến trưóc khi bước
vào giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đô
thị hóa và hội nhập quốc tế, vẫn còn chi phối văn hóa ứng
xử của người Việt Nam. Biểu hiện rõ nét trong văn hóa

ứng xử của người Việt Nam, theo triết lý này là tác phong
"quần chùng áo dài" với nhịp sông ung dung, tự tại trong

184