Page 5 - Trang Phục Việt Nam

LỜI TÁC GIẢ
Dân tộc Việt Nam đã có hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ
nước oanh liệt với một nền văn hóa phong phú, độc đáo, lâu đời. Nền
văn hóa ấy được tìm hiểu và giới thiệu về nhiều mặt, nhưng vẫn còn
những đối tượng chưa được tổng hợp thành những chuyên đề nghiên
cứu. Chúng tôi muốn đề cập đến một khía cạnh văn hóa của dân tộc còn
ít được quan tâm, tuy rằng đối tượng này không kém phần quan trọng:
vấn đề trang phục.
Hơn nhau tấm áo manh quần,
Thả ra bóc trần ai cũng như ai.
(Ca dao Việt Nam)
Bằng “con mắt trang phục” thì bên cạnh nội dung khẳng định con
người là bình đẳng, còn là vấn đề về giá trị văn hóa, xã hội của “cái áo,
cái quần”. Trong xã hội cũ, vì “cái áo, cái quần” mà biết bao con người
lao động đã phải đau khổ lên riêng:
Cha đời cái áo rách này,
Mất chúng mất bạn vì mày áo ơi.
(Ca dao Việt Nam)
Lịch sử đã chứng minh: với ý nghĩa sâu sắc về mặt văn hóa, xã hội, về
xu hướng thẩm mỹ của từng dân tộc, của từng con người, trang phục
còn là biểu hiện của tinh thần dân tộc. Không phải vô ý thức mà quân
xâm lược nhà Minh (thế kỷ XV), nhà Thanh (thế kỷ XVIII) lại kiên trì chủ
trương, đồng thời dùng cả vũ lực tàn bạo bắt nhân dân ta phải ăn mặc
theo kiểu phương Bắc. Cũng không phải ngẫu nhiên vua Lý Thái Tông
(1040) dạy cung nữ dệt gấm vóc để dùng, không dùng gấm vóc của nhà
Tống nữa. Quân dân thời Trần có cả một phong trào xăm hai chữ “Sát
Thát” vào cánh tay; vua Quang Trung tuyên bố đanh thép trong lời dụ
tướng sĩ trước những trận chiến đấu có tính quyết định đánh tan quân