Page 47 - Tìm Hiểu Về Trái Đất
P. 47
Vì sao nói thềm lục địa là "đồng bằng dưới nước"?
Thềm lục địa còn có tên gọi là "Bãi nông lục địa". Đó là bộ phận vưon
dài tự nhiên của lục địa đến biển, cũng là phần đất liền mà lục địa vưon dài
vào trong vùng biển nông vì thế còn đưọc gọi là "đồng bằng dưói nưóc".
Phạm vi của thềm lục địa thường bắt đầu tính từ chỗ thủy triều thấp
đến phần đất liền vươn vào biển nông. Hiện nay người ta phát hiện ra độ
sâu của thềm lục địa thường từ 200m trở xuống, độ dốc tương đối thoải.
Ví dụ thềm lục địa ven bờ châu Âu có độ sâu chưa tói 200m, nhưng độ
dài của nó vượt quá ISOOkm, đủ thấy độ dốc của nó là là tương đối thoải.
Nguyên nhân hình thàrứì nên thềm lục địa chủ yếu là kết quả của sự
vận động vỏ Trái đất và sự bào mòn lâu ngày của sóng biển. Mấy trăm
triệu năm trước do sự vận động lên xuống của vỏ Trái đất làm cho phần
lục địa vốn có bị hạ xuống chìm dưói nưóc, điều kiện như vậy có thể
hình thành nên thềm lục địa. Mặt khác sóng biển không ngừng va đập
vào bờ biển tạo ra các bãi bồi - các bãi bồi này chìm dưói nước cũng có
thể hình thành nên thềm lục địa. Loại thềm lục địa sinh ra theo kiểu thứ
hai này đa phần nằm ở bờ Tây Thái Bình Dưong, hai bờ Bắc Đại Tây
Dương và noi giáp ranh Bắc Băng Dương.
Thềm lục địa tiềm tàng một nguồn tài nguyên khoáng vật và tài
nguyên biển hết sức phong phú. Con người đã phát hiện ra dầu mỏ tan,
khí tự nhiên, đồng, sắt trên thềm lục địa, thăm dò được lượng dầu ở thềm
lục địa chiếm khoảng 1/3 trữ lượng dầu chưa khai thác trên cả Trái đất,
đạt tói hon 100 tỉ tấn. Kliu vực biển nông của thềm lục địa đồng thòi còn
là môi trường sinla trưởng phát triển tốt cho động thực vật biển. Các ngư
trường có tiếng trên thế giới hầu như đều phân bố ở vùng biển thềm lục
địa. Ngoài ra còn có nhiều loại cây dưói đáy biển và nhiều loại thực vật
tảo mà một số sản phẩm từ nó có thể chê biến thành nhiều loại thực
phẩm. Một số loại thực vật còn là nguyên liệu quan trọng cho công
nghiệp và ngàiìh y dược, nliững nguồn tài nguyên quý giá này đều thuộc
quyền sở hữu của quốc gia.
-47