Page 74 - Những Nền Văn Hoá Cổ Đại Trên Lẫnh Thổ Việt Nam

Nhũng nền văn hoá cổ trên lãnh thồ Việt Nam 15

Hồng [Hà Văn Tấn, 1970, 1974a, 1974b, 1982]. Có thể nói sự
đóng góp của các yếu tố văn hóa Hạ Long vào nền văn minh
sông Hồng bằng 1/2 tổng số yếu tố văn hóa cơ bản của toàn bộ
nền văn minh này. Không phải ngẫu nhiên mà người ta gọi
văn hóa Việt là nền văn minh sông nước. Một nền văn minh
sông nước không chi đơn giản là con người ta sinh ra từ nước,
sống với nước, mà điều chủ yếu là hệ giá trị biểu tượng nước
trong toàn bộ hệ giá trị biểu tượng của quốc gia. Vì vậy không
phải ngẫu nhiên mà người Việt gọi tô’ quốc là Đất Nước.
Đối với văn hóa Hạ Long, mô hình thủ lĩnh địa là không
hữu dụng. Giống như đặc trung của các thủ lĩnh địa, cấu trúc xã
hội của văn hóa Hạ Long bao gồm các nhóm giới tính và lớp tuổi
có phân cấp về phương diện xã hội, trong đó các vị thế xã hội
khác nhau không phải là đã được quyết định ngay từ khi mới
sinh ra. Các nhóm thân thích, chẳng hạn như họ hàng không có
dấu hiệu được phân cấp, và cũng không có dấu hiệu nào cho
thấy vị thế xã hội cao nhất tập trung vào địa vị thừa kế duy
nhất là thủ lĩnh. Xã hội Hạ Long có lẽ là một xã hội “dân chủ”
với một tập thê’ những người đúTig đầu các thị tộc, không có một
nguời ở cấp bậc cao nhất trong dòng họ có vị trí cao nhất. Cũng
không có chức vụ và vị thế của thủ lĩnh mang tính quyết định
đối với sự thống nhất của toàn bộ xã hội. Vì vậy không có vị thủ
lĩnh khai triển quyền uy của mình trước hết bằng quyền lực
kinh tế, bằng cách đóng vai trò là một trọng tài duy nhất trong
việc phân phối sản phẩm thặng dư; không có một quyền uy
thực sự được cùng cố bằng các sức mạnh tôn giáo, cũng như
bằng ân uy được khoác cho cương vị của một thủ lĩnh duy nhất
như các xã hội người Indỉans châu Mỹ.

Trong xã hội Hạ Long đã có thể có các lãnh địa được đặc