Page 134 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

61. Nguyễn Phúc Dục, người sáng tạo ra đàn Nam cầm

Nguyễn Phúc Dục là người giỏi cả thơ văn và âm nhạc.

Ông làm quan đến chức Chưởng cơ, Hình bộ sự dưới thời

chúa Định Vương Nguyễn Phúc Thuần. Dân gian truyền

rằng từ khi có lời hát xẩm thì đã có đàn cầm, nhưng đến

nay chưa có căn cứ nào để khẳng định vấn đề này. Sách

Đại Nam liệt truyện (phần Tiền biên) chép: “vào năm Canh

Dần (1770) Nguyễn Phúc Dục chế ra đàn Nam cầm (đàn

Cầm). Có thể ông là người đầu tiên chế tạo ra cây đàn cầm

hoàn chỉnh.

Đàn cầm rất thịnh hành ở kinh đố Huế, nỏ được các
•
^
#

ông hoàng, bà chúa rất hâm mộ. Tùng Thiện Vương Miên

Thẩm, “nhất đại thi ông” của Việt Nam đồng thời cũng là

một nghệ sĩ xuất sắc về ngón đàn cầm. Công chúa Mai Am

trong bài thơ ‘Thính gia huynh đàn cầm đồng Quí Khanh

tác” (nghe anh đánh đàn cầm, cùng em gái Quí Khanh làm

thơ) đã tả tiếng đàn của Tùng Thiện Vương như sau:

\

... Chu huyền nhất huy thủ,

Vạn hác tùng phong ngâm.

Tiêu sát lưu tuyến yết,

Thê thanh cô nguyệt trầm.

Tiêu nhàn điệu canh thiết,

Vân ngoại hưởng dư ảm.

1 3 8