Page 52 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

đất sét, đƣợc phát hiện ở Irắc, nay nguyên bản trƣng bày ở viện

bảo tàng Bátđa. Nội dung bộ luật đề cập đến các vấn đề nhƣ hệ

thống đo lƣờng giá cả, quan hệ nô lệ, việc vay nợ lãi...

Bộ luật quan trọng nhất ở Lƣỡng Hà cổ đại là luật

Hammurabi. Bộ luật này khắc trên một bia đá, đội khảo cổ học

Pháp phát hiện đƣợc ở Xuda (phía Đông Lƣỡng Hà), nay trƣng

bày ở Viện bảo tàng Luvrơ (Pháp). Đây là bộ luật cổ sớm nhất

hầu nhƣ còn nguyên vẹn mà ngày nay đã phát hiện đƣợc.

Bộ luật Hammurabi chia làm ba phần: Mở đầu, các

điều luật và kết luận. Phần mở đầu nói về sứ mạng thiêng

liêng, uy quyền của Hammurabi và mục đích ban hành bộ

luật:

"Vì hạnh phúc của loài người, thần Anu và thần Enlin

đã ra lệnh cho trẫm - Hammurabi, một vị quốc vương quang

vinh và ngoan dạo, phát huy chính nghĩa ở đời, diệt trừ

những kẻ gian ác không tuân theo pháp luật, làm cho kẻ

mạnh không hà hiếp người yếu, làm cho trẫm giống như

thần Samát sai xuống dân đen, tỏa ánh sáng khắp mặt đất".

Phần nội dung chính gồm 282 điều luật, đề cập đến các

vấn đề như thủ tục kiện tụng các tội hình sự như trộm cắp,

gây thương tích hoặc làm chết người, các vấn đề dân sự như

hôn nhân, quyền sở hữu tài sản, thuê người làm, quyền lợi

và nghĩa vụ của binh lính, chế độ ruộng đất, tô thuế, nô lệ...

Phần kết luận nhắc lại uy quyền, công đức của vua và

tính hiệu lực của bộ luật:

"Đây là pháp luật do đức vua Hammurabi bách thắng

đặt ra để đem lại hạnh phúc chân chính và đặt nền thống trị

nhân từ trong nước".