Page 38 - Lễ Hội Hà Nội Tập 1
P. 38
Leã Hoäi Haø Noäi www.100hanoi.com
Sinh thời, Thần là một vị tướng phò Lý Bôn dẹp giặc Lương xâm lược. Thần vốn là
người có tài thao lược thuỷ quân, ñược Lý Bôn phong làm "Tổng thống quân vụ thuỷ ñạo
thượng tướng quân". Ngài cùng với Đại tướng Phạm Tu thống lĩnh quân sĩ, phía Bắc
dẹp tướng giặc Tiêu Tư nhà Lương, phía Nam dẹp giặc Chăm-pa xâm lược. Diệt xong
giặc, ñất nước thanh bình, ngày 6 tháng 12, Ngài ñi xe mây về cửa sông Hát thuộc trang
Hữu Vĩnh, hào quan sáng rực một vùng. Ngài hoá tại nơi ñây - nơi thân mẫu ñã sinh ra
Ngài. Hiển thánh, Ngài ñược Lý Nam Đế phong sắc "Nam Thiên linh ứng tối linh thượng
ñẳng tôn Thần". Nhà vua ban cho 5 hốt bạc, cấp ruộng ñất cho trang Hữu Vĩnh làm "hộ
nhi", tu sửa ñền miếu ñể phụng thờ, lưu dấu linh tích trường tồn cùng non sông ñất
nước. Từ ñó, ngôi ñền này luôn ñược phụng thờ tôn nghiêm. Nhân dân ñịa phương và
khách thập phương thường xuyên về bái lễ, chiêm ngưỡng công lao bậc Tiền nhân.
Trải qua các triều ñại ñều ban sắc phong. Hiện tại ñền còn lưu giữ ñược 48 ñạo sắc từ
thời Lê Thần Tông niên hiệu Vĩnh Tộ (1619-1628) ñến thời Nguyễn. Các sắc phong ñều
ghi nhận "xưa nay giúp nước, giúp dân nhiều lần linh ứng, xếp vào hàng tối linh thần ở
trời Nam". Năm 1991 ñã ñược Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng.
Từ xưa, nhiều bậc ñứng ñầu vương triều, các anh hùng dân tộc ñã từng về ñây chiêm
ngưỡng, bái lễ. Theo thần phả hồi thế kỷ thứ X, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân ñến
ñền Hữu Vĩnh, thấy phong cảnh núi sông hùng vĩ, ngưỡng mộ thần linh, ông ñã cho
quân sĩ hạ trại làm lễ cầu nguyện. Đến nửa ñêm, Thần báo mộng âm phù giúp ông dẹp
giặc. Ông làm lễ bái tạ và chọn mười hai trai tráng của làng sung vào ñội quân túc vệ. Từ
ñó, ñánh ñâu thắng ñó, rồi lên ngôi, ñó là Đinh Tiên Hoàng.
Nhớ ơn thần phù giúp, nhà vua sắc phong "Thượng ñẳng thần" cùng mỹ tự "Thượng linh
tế thông cảm rực thánh hồng ân uy liệt hiển hựu trung minh quốc Thượng ñẳng thần".
Ngày 11 tháng giêng hàng năm, nhà vua xa giá về hành lễ. Từ ñó, ngày 10, 11, 12 tháng
giêng trở thành ngày hội lớn của nhân dân ñịa phương.
Thời Trần, vào năm 1285, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn trước khi ñại phá quân
Nguyên Mông, ông kéo quân về giữ cửa rừng huyện Hoài An (miền ứng Hoà, Mỹ Đức
ngày nay). Hưng Đạo Vương ñã vào ñền làm lễ tế thần, sau ñó tiến ñánh quân giặc,
giành ñại thắng. Vua Trần sắc phong cho thần "Nhất vị vũ lợi phong vân ñẳng khấu hộ
quốc linh ứng Thượng ñẳng thần". Ngày 6 tháng 5, nhà vua sai tướng sĩ về làm lễ bái tạ.
Từ ñó, ngày này cũng là ngày lễ hội của nhân dân ñịa phương.
Về kiến trúc, ngôi ñền ñược xây dựng theo kiểu trong chữ "Vương", ngoài chữ "Quốc".
Phía ngoài có cổng ñền và tường bao quanh. Phía trong là hai dãy hành lang, nhà ñại
bái, nhà hậu cung và toà ống muống.
4538
www.100hanoi.com Haø Noäi Toâi Yeâu
