Page 86 - Làng Khoa Bảng
P. 86
Vũ Hữu (1443 - 1530)
Vũ Hữu sinh năm 1443 (có tài liệu ghi smh năm
1437) tại làng Mộ Trạch, tổng Thì Cử, huyện Đường
An, phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương (nay là làng
Mộ Trạch, xã Tân Hồng, huyện Bình Giang, tmh Hải
Dương). Ông là một nhà toán học và cũng là một
danh thần dưới triều đại Lê Thánh Tông, Lê Hiến
Tông. Vũ Hữu đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân tức
Tiến sĩ năm 1463, đời vua Lê Thánh Tông. Vũ Hữu là
một trong hai nhà toán học nổi tiếng thời phong kiến
ở Việt Nam cùng với Lương Thế Vinh.
Từ bé Vũ Hữu sớm thể hiện năng khiếu về tính
toán. Trong làng trong xóm có sự tranh châ'p gì về
chia chác ruộng đất đều nhờ cậu tính toán, phân xử
giúp. Tiếng đồn về tài toán của cậu lan ra khắp vùng
Đường An, trâ^n Hải Dương.
Một lần, Vũ Hữu theo cha là ông Vũ Bá Khiêm
sang nhà bạn chơi. Chủ nhà có một chiếc điếu cày
được nạm bạc rất đẹp nhưng cái nõ lại bằng đồng.
Muôn thay nhưng chưa biết phải ứng ra bao nhiêu bạc
bèn nhờ Vũ Hữu tmh hộ.
Vũ Hữu xin đem đến một chiếc đĩa, cậu đặt chén
nước vào trong lòng đĩa, rồi nhẹ nhàng rót nước đầy
đến miệng chén, nhưng không để trào ra một giọt nào.
Sau đó cậu nhúng chìm chiếc nõ điếu vào chén nước.
Nước bị chiếc nõ choán chỗ trào ra ngoài, chảy xuô"ng
bát. Đong số nước trào ra trong bát chính là thể tích
của chiếc nõ. ô n g chủ cứ theo đó để xuâ't bạc nén cho
05