Page 52 - Làng Khoa Bảng

Ngay từ buổi đầu dựng nước, các triều đại Lý -
Trần đã chăm lo việc học hành khoa cử để tuyển chọn
người tài gánh vác việc nước. Quê hương Hạ Yên
Quyết thời Trần có Hoàng Quán Chi đỗ Đệ nhất giáp
kỳ thi Thái học sinh khoa Quý Dậu, niên hiệu Quang
Thái thứ 6 (năm 1393), đời vua Thuận Tông, được
tham dự triều chmh làm tới chức Thẩm hình viện, mở
đầu cho nền khoa cử của đất Yên Quyết xưa kia và
phường Yên Hòa ngày nay. Cụ cũng là người đỗ đại
khoa đầu tiên của huyện Từ Liêm. Đến triều nhà Hồ,
mặc dù chỉ tồn tại có 7 năm với hai triều vua nhưng
cũng đã kịp tổ chức hai kỳ thi tuyển. Và ngay trong
khoa thi đầu tiên, khoa thi Thái học sinh năm Canh
Thìn, niên hiệu Thánh Nguyên (năm 1400) đời Hồ
Quý Ly, làng Cót có cụ Nguyễn Quang Minh đỗ Thái
học sinh, làm quan tới chức Nội thị hành khiển, cùng
khoa với các darứi nho nổi tiếng một thời như Nguyễn
Trãi, Lý Tử Tấn, Vũ Mộng Nguyên.
Khoa thi năm Kỷ Sửu (1469) đời vua Lê Thánh
Tông, ở làng có cụ Nguyễn Như Uyên đã ứng thi và
đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp). Sau
đó cụ làm quan tới chức Lại bộ Thượng thư, Chưởng
Lục Bộ, kiêm Tế tửu (Hiệu trưởng) QuôTc Tử giám.
Từ đây kế tiếp nhau trong các dòng họ, các sĩ tử
miền quê Yên Q uyết thi nhau lều chõng để đua tài
trong các khoa thi của các triều Lê sơ, triều Mạc và
triều Lê Trung hưng. Tiêu biểu có dòng họ 5 đời nôl
tiếp nhau bảng vàng bia đá như dòng họ cụ Hoàng
giáp Nguyễn N hư Uyên, các con, cháu, chắt của cụ
là: Nguyễn Xuân Nham, Tiến sĩ năm 1499; Nguyễn

51