Page 139 - Huế Trong Tôi

rồi đầu hàng trước cách mạng một cách hòa bình không
đổ máu. Trong thành công đó có công lao đóng góp to lớn
của cụ Phạm Khắc Hòe. Cụ đã góp phần thúc đẩy sự sụp
đô của chế độ phong kiêh từ bên trong, tuy là ngâ'm ngầm
nhưng vô cùng quan trọng, vì đã tránh được mọi sự xung
đột, đổ võ, rất bâ't lợi trong bối cảnh Việt Nam lúc đó
đang cần có sự ổn định bên trong để tránh sự can thiệp
của các thếlực phản động đang ra sức lôi kéo, liên kết nhà
vua và xúi giục triều đmh dựa vào Nhật - Pháp để chôhg
lại cách mạng với các lực lượng phản động bên ngoài

đang sẵn sàng nhảy vào bóp chết nhà nước cách mạng
đang còn trứng nước. Chừih cụ Phạm Khắc Hòe đã tích
cực vận động, thuyết phục để Bảo Đại nhìn ra sự thực đê
có hành động thích hợp. Chính cụ Phạm đã soạn thảo
Chiêu thoái vị cho Bảo Đại, vị hoàng đê'cuối cùng của triều
đại phong kiến cuối cùng ở Việt Nam, trong bài Chiếu đó
có những nhận định đúng đắn và đẩy xúc động: "Nay
thây nhiệt vọng dân chủ của quốc dân Bắc Bộ lên quá cao,
nêu Trẫm cứ ngồi yên mà đợi Quốc hội thì không thể nào
tránh khỏi nạn Nam Bắc phân tranh đã thống khổ cho

quốc dân, lại thuận tiện cho người ngoài lợi dụng...". "Còn
về phần riêng Trẫm, sau 20 năm ngai vàng bệ ngọc đã biết
bao ngậm đắng nuốt cay, từ nay Trẫm lây làm vui được
làm tự do của một nước độc lập, chứ Trẫm quyêt không
để cho ai lợi dụng danh nghĩa của Trẫm hay của hoàng
gia mà lung lạc quốc dân nữa". Tiếc rằng về sau, chúih
ông ta không giữ được lòi cam kết trịnh trọng với quốc
dân đồng bào.

137