Page 136 - Huế Trong Tôi

Nhạy bén trước sự đổi thay của thời cuộc, cụ chuyển
sang học chữ Quốc ngữ, lần lượt đậu Tiểu học Pháp -
Việt (tháng 6-1918), Cao đẳng tiểu học (tháng 6-1922), rổi
tốt nghiệp Trường Cao đẳng pháp luật và hàrửì chính Hà
Nội (tháng 6-1925). Sau đó, cụ đi vào ngạch công chức,
được chính quyền thuộc địa bổ dụng làm Tham tán Tòa
sứ, rổi đến năm 1933 chuyển sang ngạch quan lại Nam
triều, và trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945 giữ
chức Đổng lý Ngự tiền văn phòng, trực tiếp làm việc bên
cạnh vua Bảo Đại.
Vài dòng lý lịch ngắn gọn và đcm giản như vậy,

nhưng có một điều râ't cần được chú ý nhâh mạnh. Đó là
cụ Phạm Khắc Hòe đã lớn lên và trưởng thành khi nền
Nho học truyền thống đã lỗi thời, bộc lộ nhiều mặt hạn
chế, cùng lúc với việc du nhập và phát triển của nền giáo
dục mới do chừih quyền thực dân Pháp đưa vào - tâl
nhiên không ngoài mục đích đào tạo những ngưòd trung
thành cộng tác với chúng. Nhưng có một thực tế bâ't lợi
cho thực dân Pháp là vượt qua ý đồ của chúng, những
thanh niên học sũih này, phần đông đều xuâl thân từ
những gia đình có truyền thống yêu nước, đã sẵn sàng

tiếp nhận những yếu tố tích cực của nền văn hóa - giáo
dục Pháp. Họ đã hăng hái đón nhận những tư tưởng dân
chủ tự do, bình đẳng, bác ái của cách mạng Pháp năm 1789
ngay trong khi ngồi trên ghế nhà trường, do chứửi quyền
thực dân mở. Cụ Phạm Khắc Hòe cũng nằm trong hoàn
cảnh như vậy, nhâ't là trong thời gian cụ theo học Trường
Cao đẳng pháp luật và hành chính Hà Nội. Cho nên có thể

134