Page 556 - Di Tích Lịch Sử
P. 556
hôm đưa đám tang ông, cánh đồng An Bình Đông, nay là xã An Đức, huyện Ba Tri,
trắng xóa khăn tang - khăn tang của học trò, của các thân chủ được ông chữa khỏi
bệnh, của bạn bè và bà con xa gẩn mến mộ tài đức của ông.
Khu di tích Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng năm 1972. Trong nhà tưởng niệm
lúc đó còn khá đơn sơ, ngoài tượng và bài vị thờ Nguyễn Đình Chiểu, còn có treo tranh
vẽ chần dung của các vị anh hùng dân tộc như Trương Định, Thủ khoa Huân, Vồ Duy
Dương, Nguyễn Trung Trực, Phan Tòng, Lê Quang Quan... Di tích đã được Bộ Văn
hoá - Thông tin công nhận là di tích lịch sử - văn hoá cấp Quốc gia ngày 27/4/1990.
Năm 1990, khu di tích được mở rộng với diện tích 5.000m^. Năm 2000, di tích được
trùng tu, mở rộng với quy mô khoảng 15.000m^ với nhiều công trình được xây mới.
Đền thờ Nguyễn Đình Chiểu được xây dựng khá to đẹp và phóng khoáng, không
rườm rà chi tiết nhưng gây được nhiều xúc cảm đối với du khách khi đến viếng.
Hấp dẫn du khách ngay từ đẩu khi đến khu di tích này là một khung cảnh thật
yên bình và trẩm mặc, khu lăng mộ được bao bọc bởi một vườn hoa kiểng xanh ngút
phủ mát tầm nhìn. Khu điện thờ được xây dựng giống như một tòa tháp với mái ngói
màu xanh rêu.
Gây ấn tượng cho du khách là cổng tam quan với kiến trúc mang phong cách
truyền thống của các đình chùa Việt Nam. Tam quan có 2 tầng mái uốn cong hình
thuyền, lợp ngói âm dương màu đỏ gạch giả cổ; trên nóc và những bao lam, xiên, xà
có đắp hoa văn, phù điêu ước lệ với nét dựng chân phương. Cột trụ tam quan to, vững
chãi, sơn màu đỏ son...
Bước qua cổng tam quan là một khoảng sân rộng, hai bên có nhiều cầy kiểng và
chậu hoa kiểng như thiên tuế, vạn tuế, cà dam, hùm sụm, kim quýt... Vòng ngoài cùng
là những hàng dương cao vút che chắn gió giông và tỏa bóng mát.
Tiền đình án ngữ phía trước điện thờ, là một nhà vuông to, gọn với hai mái chổng,
lợp ngói âm dương xanh. Giữa tiền đình là một tấm bia to, kể sơ lược tiểu sử, thân thế,
sự nghiệp của cụ Đổ.
Điện thờ là một công trình kiến trúc bề thế, có hình khối lăng trụ với ba tầng lợp
ngói âm dương xanh, mái dốc, đẩu vút cong lên, dáng cứng cỏi nhưng thanh thoát. Ba
tầng mái đó tượng trưng cho ba nghê' nghiệp của cụ, đó là nghề dạy học, bốc thuốc và
làm thơ. Giữa điện thờ có tượng bán thân Nguyễn Đình Chiểu được đúc bằng đồng.
Hai bên bệ thờ chạm khắc những câu thơ nổi tiếng của ông: “Chở bao nhiêu đạo
thuyền không khẳm, Đầm mấy thằng gian bút chẳng tà” và “Nhân nghĩa sáng ngời
vầng nhật nguyệt, Văn chương tỏa rạng ánh sao khuê”. Bên cạnh đó, có nhiểu mảng
phù điêu thể hiện tinh thẩn yêu nước của người dân Bến Tre trong công cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp. Mảng phù điêu bên trái của ngai thờ diễn tả cảnh cụ
Nguyễn Đình Chiểu đọc văn tế “Lục tỉnh sĩ dân trận vong” tại chợ Đập, huyện Ba Tri
vào năm 1883. Còn mảng phù điêu bên phải miêu tả lại trận đánh của Đốc binh Phan
Ngọc Tòng tại Giổng Rạch, xã An Hiệp, huyện Ba Tri.
Khu lưu niệm trưng bày sách, báo viết về Nguyễn Đình Chiểu, những tác phẩm
văn học nổi tiếng của ông như truyện thơ Lục Vân Tiên, Dương Từ - Hà Mậu, Ngư
Môt »ồ M ticli lỊcli íừ - vÃM Vu>Á Việt NAni
( 565 >