Page 15 - Dạy Học Vật Lý

Rôbecvan (1602-1675)

cho đến nay chúng vẫn chưa được công bố và có lẽ chẳng bao giờ chúng được

công bố.

Tuy ông ít công bố những công trình của mình nhưng trong phản biện hay
tranh luận khoa học thường ông có những ý kiến rất độc đáo và rất thuyết phục.

Đôi khi ông phản bác ý kiến khá gay gắt, ngay cả đối với những người ông đã
quen biết từ lâu. Tuy nhiên bạn bè ông đều thông cảm bản chất ông là con người

bộc trực nên họ đều giữ được mối quan hệ bình thưòng.
Mặc dù số công trình khoa học của Rôbecvan công bố không nhiều nhưng

người ta vẫn thừa nhận ông có một vị trí đáng nể trong khoa học. Vì vậy ông được

coi là một trong số bảy thành viên sáng lập Viện Hàn lâm Hoàng gia năm 1666,
sau đó được gọi là Viện Hàn lâm Khoa học Pháp. Ba năm sau, ngày 21 tháng 8

năm 1669, ông trình bày trước Viện Hàn lâm Khoa học chiếc cân do ông sáng chế
ra, đó là chiếc cân Rôbecvan.

Có vấn đề mà nhiều bạn thường nêu lên: chiếc cân Rôbecvan chỉ là một
dụng cụ bình thường mà tại sao lại phải đưa nó đến tận Viện Hàn lâm? Để trả lời

câu hỏi này cần điểm sơ qua mấy nét về lịch sừ chiếc cân. Ta biết rằng từ thời xa

xưa (có ý kiến cho rằng có thể từ 3500 năm trước công nguyên) người ta đã biết
đến chiếc cân. Bởi vì nói đến chiếc cân là nói đến việc so sánh nặng nhẹ, mà nhu

cầu so sánh nặng nhẹ giữa hai vật thì thời nào cũng có.

Đe so sánh hai vật thì cách làm tự nhiên nhất là xách hai vật đồng thời
bằng hai tay. Cách so sánh đơn sơ đó làm nảy sinh ý tưởng chế tác ra chiếc

cân bằng cách dùng một chiếc đòn cứng có điểm tựa cố định ở giữa, hai vật cần so
sánh thì treo ở hai đầu đòn. ở vào thời kì ấy người ta dùng cân chủ yếu để cân

những vật nhỏ nhưng nặng và đặc biệt là những vật quý, chẳng hạn những vật
bàng vàng hay đồng.

15