Page 144 - Dạt Dào Sông Nước
P. 144
Qua Tương Dương, Con Cuông, sông Lam nhận nước
của sông Hiếu ở ngã ba Cây Chanh.
Sông Hiếu
Sông dài 220 km, là một chi lưu lớn của sông Lam. Tại
ngọn nguồn sông Hiếu có huyền tích về người con gái hiếu
nghĩa Y La. Khi quân giặc kéo đến tàn phá bản làng, nàng
Y La giả tình nguyện làm vợ tướng giặc, rồi dùng mưu giết
hắn. Quân giặc giết Y La để trả thù trước khi tháo chạy. Máu
Y La chảy đỏ khắp mặt đất, để lại miền đất đỏ Phủ Quỳ màu
mỡ ngày nay. Vì thế, dòng sông được đặt tên là sông Hiếu.
Đất đỏ Phủ Quỳ vốn là đá bazan phong hóa mà thành.
Từ năm 1913, người Pháp đã trồng cà phê ở Phủ Quỳ, trong
khi tại Tây Nguyên mãi đến giai đoạn 1920-25 mới bắt đầu
trồng. Thương hiệu cà phê "Arabica du Tonkin" có xuất xứ
từ Phủ Quỳ được đánh giá cao về chất lượng và chủ yếu
được xuất khẩu sang Pháp.
Chặng đường đến Thanh Chương, sông Lam còn nhận
được nước bổ sung từ hàng loạt sông nhỏ như Rào Gay, sông
Giăng, sông Rộ, Rào Gang...
Sông Giăng
Sông bắt nguồn từ núi Pu Loong trong vùng lõi Vườn
quốc gia Pù Mát. Ngược dòng sông Giăng có tới 147 thác
ghềnh, ở nơi đầu nguồn là địa bàn sinh sống của tộc người
Đan Lai. "Theo dấu chân nai / Tra vào hạt lúa / Theo dấu
chân cọp / Bỏ vào hạt ngô / Lang thang đầu núi / Đìu hiu
143