Page 143 - Dạt Dào Sông Nước

theo nguồn này thì sông Lam dài 531 km. Nguồn kia là
Nậm Mộ, từ cao nguyên Trấn Ninh chảy về; theo nguồn
này thì chiều dài sông chỉ là 432 km.
Hai con sông ấy uốn lượn qua các đồi núi, thác ghềnh,

đến ngã ba Cửa Rào thì hợp lại thành hình chữ V.
Nậm Mộ nước đục ngầu phù sa. Nậm Nơn nước trong

xanh hiền hòa.
"... ơ, (chừ) ai biết nước sông Lam răng là trong,

là đục
Thì biết sống cuộc đời răng là nhục, là (ơ) vinh..."

Xứ Nghệ từng là mảnh đất "phên dậu" của quốc gia
Đại Việt. Đây chính là tiền đồn để các vương triều thay
phiên nhau trấn giữ từng tấc đất biên cương trước họa xâm
lấn của Chiêm Thành, Ai Lao, Bồn Man. Đôi bờ dòng Lam

vẫn còn in đậm dấu ấn của một thời binh lửa, vẫn còn đó
những câu chuyện của một thời chiến chinh. Sau khi dời
đô từ Hoa Lư ra Thăng Long, triều đình nhà Lí đã cử Uy
Minh Vương Lí Nhật Quang (988 - 1057) vào đây thiết lập
kỉ cương, giữ cho đời sống dân lành được ổn định. Phụng

mệnh triều đình, Lí Nhật Quang đã thực hiện nhiều kế
sách giữ vững biên cương, phát triển kinh tế, như chỉ đạo
dân binh đào kênh dẫn nước.

Từ Cửa Rào, dòng sông Lam chảy men theo Vườn quốc
gia Pù Mát hoang sơ. Thấp thoáng bên chân núi là những
nhà sàn của các bản làng Thái, Đan Lai...

142