Page 11 - Dạt Dào Sông Nước
P. 11
Dòng sông phía hạ lưu bước vào tuổi già từng trải, tính
tình hiền hòa, thong dong chảy (tất nhiên cũng có lúc nổi
giận đùng đùng khi có mưa to bão lớn). Dòng sông chở phù
sa từ khắp các nẻo đầu nguồn đem về bồi tụ thành đồng
bằng màu mỡ. Vì không còn độ dốc đáng kể, nên sông
chảy quanh co uốn khúc bên lở bên bồi. Một khi dòng bị
uốn cong, sông lại tìm đường đi thẳng, khúc uốn bị tách ra
thành ao hồ hình móng ngựa. Để thoát nước, dòng chính
lại chia sẻ thành các chi lưu, tìm đường ra biển bằng một
hoặc vài ba cửa khác nhau.
Đồng bằng do sông tạo ra thường có dạng xòe nan quạt
hay dạng tam giác. Người ta gọi đó là châu thổ.
"Cuộc đời" của con sông gắn bó với đời sống của xã
hội loài người. Từ những đồng bằng phì nhiêu do phù sa
bồi đắp, những nền văn minh nổi tiếng của loài người đã ra
đời: Văn minh sông Nile ở Bắc Phi; Văn minh Lưỡng Hà ở
Cận Đông; Văn minh Sông Ân ở Ân Độ; Văn minh Hoàng
Hà ở Trung Quốc...
Trên đất nước ta, sông Hồng hình thành nên đồng bằng
Bắc Bộ, tạo nên nền Văn minh Sông Hồng có đặc thù của
một nền văn minh lúa nước.
Sông ngòi cũng là mạng lưới giao thông sẵn có cho con
người khi đường bộ chưa phát triển. Chính vì vậy, hầu hết
các làng mạc, đô thị thường được hình thành trên các triền
sông. Nơi không có sông, người ta phải đào thêm các kênh
đào để đưa nước về.
10