Page 29 - Tấm Vóc

học tập rất nghiêm. Anh
đọc đi đọc lại, thuộc lòng từ
đầu chí cuối cuốn kịch thơ
Andromaque của Racine, Re
Cid của Corneille. Anh tập làm
văn theo cuốn Stylitstique (Tu
từ học). Anh liên lạc để tự học
theo một trường giáo dục phổ
cập bên Pháp… Cũng thời gian
này, anh bắt đầu làm quen
với chủ nghĩa Marx. Từ năm
1928, anh kiêm nhiệm vai trò
biên tập viên của Tiếng Dân,
tờ báo mà cụ Huỳnh Thúc
Kháng làm chủ bút.

cụ Phan Bội Châu”. Song song với làm cách
Nhưng sự thực có lẽ còn hơn thế: Sáng dạ, tinh thần ham mạng, anh Giáp vẫn tự học
hiểu biết, chịu khó học hỏi, mối quan tâm đến quốc gia, dân tú tài, và năm 1933, anh đỗ
tộc, tất cả những phẩm chất ấy cộng thêm những tâm sự của Tú tài phần thứ nhất, hạng ưu,
nhà cách mạng già nơi dốc Bến Ngự đã hun đúc nên ở Võ với tư cách thí sinh tự do. Niên
Nguyên Giáp một năng lực chính trị vượt trước tuổi, trước đa khóa 1933-1934, anh học
số các bạn thanh niên cùng thế hệ. chuyên khoa Triết tại trường
Tuổi 20 của Võ Nguyên Giáp, như Trung tướng Phạm Trung học Albert Sarraut ở Hà
Hồng Cư đã viết, là một thời kỳ sôi nổi, làm việc cật lực: Nội, năm 1934, đỗ Tú tài toàn
“Làm nhiều việc cùng một lúc: Vừa học thi, vừa đi dạy, vừa phần. Đây là một bước đệm
viết báo, vừa hoạt động cách mạng. Là chiến sĩ cách mạng, để anh tiến tới trở thành sinh
là thầy giáo dạy sử, là nhà báo, là sinh viên. Nếu chỉ là một viên của Đại học Luật khoa
chàng thanh niên thông minh, học giỏi nhưng thờ ơ với Đông Dương.
“chuyện chính trị”, Võ Nguyên Giáp hẳn không bao giờ làm
việc hết mình, sống hết mình để có một tuổi trẻ như thế, CHĂM CHỈ, HAM MÊ VÀ
và nhiều khả năng là chúng ta sẽ chỉ có một “thầy ký, thầy XUẤT SẮC
thông” vô danh thay vì một vị tướng tài ba, một nhà chính Những người thầy cũng
trị chiến lược như Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Năm 1927, như bạn học cũ của Võ
Võ Nguyên Giáp viết bài báo đầu tiên bằng tiếng Pháp: “À Nguyên Giáp đã dành nhiều
bas le tyranneau de Quoc hoc!” (“Đả đảo tên tiểu bạo chúa lời tốt đẹp để nói về anh Giáp.
trường Quốc học!”), gửi tặng ở tờ L’Annam của luật sư Phan GS.NGND Nguyễn Thúc Hào,
Văn Trường tại Sài Gòn. Bài báo tố cáo mạnh mẽ nền giáo bạn Võ Nguyên Giáp ở trường
dục ngu dân của những kẻ cai trị. Sau đó, anh tổ chức một Quốc Học, kể: “Trong kỳ thi
phong trào bãi khóa để phản đối việc nhà trường đàn áp vào Quốc Học, tôi đỗ đầu còn
học sinh, đuổi học Nguyễn Chí Diểu, cấm học sinh đọc sách anh Võ Nguyên Giáp đỗ thứ
báo yêu nước… Với vai trò người cầm đầu, anh bị đuổi học. hai, nhưng suốt cả năm học đệ
Nhưng không gì có thể dập tắt khát vọng học tập, đấu tranh nhất niên, tháng nào anh cũng
làm cách mạng giải phóng trong người thanh niên yêu nước. được làm “major”, nghĩa là đầu
Cũng Trung tướng Phạm Hồng Cư kể lại, những ngày lớp, mà tôi thì luôn luôn đứng
ấy, anh Giáp vùi đầu vào tự đọc, tự học, lên một kế hoạch thứ hai… Anh Giáp hơn tôi

Đại tướng Võ Nguyên Giáp Trang 29