Page 24 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết

Còn Chải Chuyèí

Quân Pháp lặng lẽ lui ra tỏ vẻ kính cẩn vị đế
vương có nghĩa khí.

Vua Đồng Khánh sắc cho quan tỉnh Thừa
Thiên phái quan đưa vua về kinh và truyển bộ Binh
cử người ra địa đầu Thừa Thiên nghênh tiếp, sửa
dọn nơi riêng cho vua ở. Nhưng Rheinart bàn với

viện Cơ Mật nên để vua ỏ nơi khác vài nám, đợi yên
lặng hẳn hãy đón vể. Ấy chỉ là lời nói ngoại giao, kỳ
thật Rheinart đã nhận được lệnh ở Pháp qua, nói

nên để vua ở Alger để “ngài được nghỉ ngơi cho bù
lại những sự thiếu thốn nhọc nhằn trong lúc phiêu
lưu nơi rừng núi”.

Kế đó họ đưa vua đi Đông Ca: đến 13-1-1889
họ dẫn vua ra cửa Thuận An đáp tầu “La Comète” VZO
Saigon, sang tầu “Biên Hoà” đi Alger.

Được tin vua bị bắt, Tôn Thất Đạm ở rừng Hà
Tĩnh, đâm ra chán nản, hạ lệnh cho tướng sĩ ra đầu
thú, rồi viết hai bức thư, một bức dâng vua Hàm
Nghi, tạ lỗi đã không toàn sứ mạng, một bức cho

viên đồn Pháp ở Thuận Bài xin cho quán mình ra
hàng. Đoạn ông nói với các thuộc hạ: “Nếu Pháp
muốn biết ta ở đâu thì vào rừng mà tìm mả ta!” Hôm

ấy là 15-11-1888. Hai ngày sau, các bộ tướng ra đẩu
hàng Boulangier ở Đá Cờ. Sau đó Lê Trực cũng cho

24