Page 29 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

huyết có huyết ứ bên trong là vừa chỉ huyết vừa
khử ứ. Nhưng chủ yếu là khử ứ, bởi vì ứ mà không
mất đi thì huyết không qui kinh được. Cho nên
trong khoa chấn thương có rất nhiều thuổc chỉ
huyết trên thực tề là thuốc hòa huyết, hoạt huyết,
ở đây ta chỉ bàn đến vấn đề dùng dược liệu đốt
cháy để cầm máu. “Bản thảo cương mục”, từng nói
“các thuôc sao cháy đen đều có khả năng chỉ
huyết”. Sau này cũng có rất nhiều thuốc chỉ huyêt
đều sao thành than, có nhiều loại thuốc sau khi
sao cháy sẽ thay đổi tính chất hoặc giảm tác dụng.
Người xưa dùng bài thập khôi tán (Đại tiểu kê,
trắc bá diệp, lá sen, mao căn, tỳ thảo, đại hoàng,
sơn chi, tông lư thán, đơn bì) và bài tứ sinh hoàn
(trắc bá diệp, hà diệp, ngải diệp, sinh địa).

3. Hành huyết
Hành huyết bao gồm hoạt huyết khử ứ, thông
kinh hòa lạc. Huyết gặp hàn thì ngừng trệ phải
dùng thuốc ôn ẩm. Khí hành tắc huyết hành. Khí
trệ tắc huyết trệ nên phải dùng thuốc lý khí kèm
theo. Nội tạng trưng hà kinh lạc đau tê và phụ nữ
kinh nguyệt bế, sưng tấy do ngoại thương tuy
nguyên nhân không giông nhau nhưng lưu hành
doanh vệ bất lợi và khí huyết bị ngưng trệ có quan
hệ với nhau cho nên đều phải dùng phương pháp
hoạt huyết tán ứ.

30