Page 11 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

lâu sẽ làm hao khí, tán khí và tiêu hao tân dịch,
đổi vối người huyết hư, âm hư hỏa vượng thì không
nên dùng.

1. Phương pháp sơ can lý khí

Triệu chứng: Đầy tức ngực sườn, hiếp thông,
bụng dưới đầy trướng và đau.

Thuốc thường dùng: Uất kim, Hương phụ, Sài
hồ, Thanh bì, Lá quít, Diên hồ, Kim linh tử, Hoè hoa.

Thuổc Sơ can lý khi thường dùng với can khí
hoành nghịch, để hành khí, tán khí hiệu quả tương
đốì nhanh. Tính vị các loại thuốc này thường cay
thơm, táo dễ hao tổn chính khí khi dùng phải chú
ý 2 điểm: Can là tướng hỏa, khí nghịch tắc tướng
hỏa dễ động. Bệnh nhẹ do nội nhiệt, bệnh nặng do
can hỏa bị kích động, Can tàng huyết, can chu sơ
tiết điều đạt, các chức năng này có quan hệ mật
thiết với nhau, can khí thái quá có thể làm cho can
huyết thương tổn, dùng thuốc lý khí cũng đê phòng
được huyêt hư, khi can khí bị bệnh thường phải Sơ
khí là lý do như vậy. Khi xử phương thường gia
Bạch thược để bổ âm, như bài tứ nghịch tán (Sài
hồ, Trần bì, Bạch thược, Xuyên khung, Hương phụ,
Chỉ xác, Cam thảo)...
Chứng can uất thuộc can khí uất kết, khí uất
phải sơ khí. Nhưng can khí hoàn nghịch là do tác
dụng của khí thái quá, can khí uất kết là do tác
dụng của khí bất cập. Nguyên nhân gây bệnh có

12